De goedheiligman die ieder jaar zo vlak voor december menig kinderhart sneller doet kloppen kent een rijke geschiedenis en is ook al tientallen jaren vaste bezoeker van Heerlen.
Sinterklaas zoals we die nu kennen stamt uit de 19e eeuw. Nu kennen we de Sint en zwarte Piet niet anders dan dat hij ieder jaar met de stoomboot uit Spanje komt om kinderen uit Nederland (en België) cadeautjes te brengen (en waar nodig te straffen met roe en zak wanneer deze stout geweest zijn).
Wanneer we echter verder terug kijken dan de commerciële jaren en zelfs voor de Eerste Wereldoorlog, zien we dat Sinterklaas toen Nicolaas van Myra heette. Er was nog geen knecht in de vorm van zwarte Piet. En er was ook nog geen sprake van een aankomst per stoomboot.
De oorsprong
Oorspronkelijk werd het feest van Sint Nicolaas alleen in het oosten van Europa gevierd. Pas in de 13de eeuw werd het feest ook meegenomen naar het westen. De verhalen van de Lycische bisschop uit de door Grieken bewoonde antieke stad Myra (Turkije) zijn waarschijnlijk eerst mondeling overgeleverd en later op schrift gesteld. Omstreeks 280 te Patara in Lycië geboren en overleden op 6 december in 342 of 352) was hij in de 4e eeuw bisschop te Myra.
Een van de vele verhalen die over Nicolaas bestaan is dat hij direct na de geboorte rechtop in zijn badje stond. Met zijn handen ten hemel geheven, alsof hij God dankte voor het mirakel van zijn geboorte.
Een andere legende – waar wij nu nog knooppunten voor de huidige Sinterklaasfeest uit kunnen halen – is het verhaal van de drie zakjes goud. In het verhaal geeft Sint Nicolaas een arme man met drie dochters, drie geldbuidels als bruidsschat. Hierdoor bleef de dochters een leven als slavin bespaart. Het gerucht gaat dat de geldbuidels door een open raam werden gegooid en precies in de schoenen terecht kwamen die voor de haard stonden te drogen.
Het zetten van de schoen was bij veel gezinnen pas na de Tweede Wereldoorlog een gebruik. Daarvoor – met name door de crisisjaren – was er geen geld voor een “geefcultuur”.
Sinterklaas in Limburg
De allereerste intocht van Sinterklaas zien we terug in het Noorden van Limburg. In 1888 vond de eerste intocht plaats in Venray.
Dat Sinterklaas ook geen onbekende is voor Heerlen blijkt uit foto’s die we in het stadsarchief in Heerlen terug vonden. De oudste foto dateert van 1948 (!) waarop we Sinterklaas en zwarte Piet aan zien komen op het station in Hoensbroek.
Op latere foto’s van 14 november 1973 zien we de intocht van Sinterklaas in het centrum van Heerlen. De foto’s van de intocht die langs het oude station en de Dautzenbergstraat liep laat een druk bezoekersaantal zien.
Heeft u nog oude foto’s of anekdotes van de intocht van Sinterklaas of uw bezoek aan Sinterklaas in Heerlen? Stuur deze dan naar info@heerlenvertelt.nl of via het instuurformulier.
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Ik weet nog dat ik (dat zal eind jaren ’80 geweest zijn) Sinterklaas heb bezocht in Café Oud Molenberg. Daar kon je toen om en om naar Sinterklaas en zwarte Piet en “in ruil” voor een liedje kreeg je dan een cadeautje.
En dan is het mooi om te zien dat (na zo’n historische terugblik) de Sint anno 2010 nog altijd met open armen ontvangen wordt in Heerlen. (klik op onderstaande link)
http://alturl.com/b7qiz (+video!)
Ik heb daar ook vaak gestaan in de kou tussen mijn vader en moeder!! Maar het was altijd weer het wachten waard!!
Uren heb ik met mijn moeder in de kou gestaan (het was wel het wachten waard)!! Het was geloof ik in ’72 het is toen ook gefilmd want ’s avonds was het op het journaal en ik zag mezelf en mijn moeder staan daar in de kou in de sarool!!!
Wat veel mensen uit Heerlen zich vast en zeker nog kunnen herinneren, is het feit dat Sinterklaas in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw in Heerlen altijd per trein arriveerde. wat de meeste Heerlenaren echter waarschijnlijk niet weten, is dat het vertrekpunt van Sinterklaas in Nuth lag. Tegenover het station van Nuth lag een groot huis: : Huize de Tiendschuur”; hier verzamelde de hele bevolking en met name de dorpsjeugd van Nuth zich op de zaterdag dat Sinterklaas in Heerlen aan zou komen. Want uit dit Huis kwam Sinterklaas steeds op wonderbaarlijke wijze naar buiten; en stapte met een aantal Zwarte Pieten op de trein naar Heerlen!!
Dit was het huis van mijn opa en oma!
Ik alleen dat ik erbij was van foto’s waar ik op sta
Mijn moeder weert er wel nog alles van!