Waar in Heerlen na de mijnsluiting vele winkelcentra’s uit de grond zijn gestampt, zijn er inmiddels ook weer enkele verdwenen. De twee grootste winkelcentra’s zijn momenteel ’t Loon, gelegen achter het Parkstad Limburg Theater en het Corio Center. Laatst genoemde staat sinds 1998 op een historische plaats. Daar waar nu dagelijkse inkopen gedaan worden bij oa. de MediaMarkt, C&A en kleinere winkelketens als de Expo en Dixons, stond jaren het Hoofdkantoor van de Staatsmijnen, ook wel bekend als “De witte boerderij”.
De Staatsmijnen (ook wel bekend als DSM – De Staatsmijnen of Dutch State Mines) opende in 1906 het hoofdkantoor in Heerlen. DSM, dat eerder al in 1902 werd opgericht als staatsbedrijf voor de exploitatie van ondergrondse steenkoolreserves, opende het kantoor voor administratieve doeleinden.
Bij Heerlenaren onderling, stond het gebouw beter bekend onder de naam “De witte boerderij”. Het gebouw, ontworpen door de rijksbouwmeester ir. D.E.C. Knuttel werd later flink uitgebreid aan de Van der Maesenstraat.
Een technisch nieuwe vernuftigheid (in die tijd) dat geregeld voor opwinding bij de medewerkers zorgde, was dat de dienst-chauffeur beschikte over een “afstandsbediening” om de garagepoort – van de aan de linker kant gelegen garage – vanuit de dienstauto te openen en te sluiten.
Paternostre
Het gebouw bestond uit 4 verdiepingen die na de ingebruikname verdeeld waren in diverse vergaderruimten, tekenkamers en de afdelingen grond- en mijnschade. Een technische oplossing die nu bijna nergens meer te aanschouwen is, was dat het complex een zogenaamde “paternoster lift” had. De lift bewoog – anders dan de liften anno 2010 – constant op en neer, waarbij je om gebruik te maken van de lift gewoon “tussentijds moest instappen”. Dit liftsysteem bestaat uit hokken zonder deuren, die zonder onderbreking langs een keten in twee liftschachten omhoog en omlaag gaan. Omdat je op elk gewenst moment in- of uit kan stappen is de “paternoster lift” niet geschikt voor mensen die slecht ter been zijn of een andere lichamelijke beperking hebben. Daarom is de lift ook niet populair. Momenteel zijn er nog maar 7 van dergelijke liften in Nederland.
Corio Center
Jaren was het kantoor goed gevuld tot in 1985 het DSM-personeel de nieuwbouw tegenover het Loon betrok. In 1985 werd “de witte boerderij” gesloopt om de plannen voor een vernieuwd centrum van Heerlen te realiseren. Om aan de vraag van meer winkels te voldoen werd het Corio Center gebouwd. Met een winkeloppervlakte van 15.000 m² en 61 woningen had de Heerlenaar naast winkelcentrum ’t Loon een nieuwe locatie om inkopen te doen.
Ook voor het nieuwe winkelcentrum was het nog avonturen welke winkels het beste aan zouden slaan bij het publiek. Op voorhand was het te verwachten dat de Mega supermarkt (daar waar nu Intertoys, C&A en MediaMarkt liggen) zou floppen. Aangezien de klanten van de Mega supermarkt niet willen slepen met boodschappenkarretjes in een parkeergarage van 5 hoog.
Maar naarmate het publiek gewend raakte aan het nieuwe winkelcentrum, vonden ook steeds meer winkels hun plaats in het grootse winkelcentrum met drie ingangen aan de Saroleastraat, Honingmanstraat en Stationstraat.
Ondanks dat het hoofdkantoor van DSM een van de (inmiddels) vele historische locaties is die in Heerlen niet meer (be)staan, zal menig Heerlenaar zich “de witte boerderij” nog goed herinneren.
Heeft u nog informatie?
Heeft u nog foto’s van het hoofdkantoor van binnen? Dan ontvangen wij deze graag U kunt foto’s sturen of contact opnemen voor eventuele hulp via: info@heerlenvertelt.nl
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Mijn moeder heeft er midden/eind jaren 60 gewerkt. Zij vertelde vaker dat zij en haar collega’s veel plezier hadden met de Paternostre lift. Zeker als er een bezoeker kwam en deze niet durfde uit te stappen. Hij zou dan in het ‘hokje’ langs de grote liftwielen gaan waar het hokje rammelde hierbij met het geknarst en gepiep van de wielen. Ze hebben toen veel lol gehad vanwege de angstige bezoekers. Zelf waren ze nl gewend aan deze ritjes.
In het oude stadhuis van Amsterdam zat ook zo’n lift, van hout gemaakt. Ik heb een keer de proef op de som genomen door niet uit te stappen. Zou ik op de kop naar beneden komen of rechtop staand, dat was de dringende vraag. Enfin, veel gerammel, maar ik bleef gewoon rechtop staan. De lift bestaat nog maar het oude stadhuis is nu een vijfsterren hotel.
Ik heb een vraag.
Hoe was de naam van de mega supermarkt die in het corio center zat, waar nu de media markt xenos c&a en intertoys zitten.
Bedankt alvast
Hoe hete de mega supermarkt die in het corio center heeft gezeten, waar nu de media markt en xenos en c&a en intertoys zitten.
Hoi Ivonne,
Dat heette ‘Megamarkt’ Heerlen. Ik heb hier ooit nog gewerkt als vakkenvuller.