Winkelcentrum ’t Loon, met vallen en opstaan

In september 1966 werd  winkelcentrum ’t Loon geopend. “Amerikaans idee kreeg in Heerlen gestalte” schreeuwden de krantenkoppen. Nederland leerde voor het eerst het woord “shopping centre” kennen. De euforie was echter van korte duur.

Bron: Rijckheyt.nl | Homeruspasage 't Loon
Bron: Rijckheyt.nl | Homeruspasage ’t Loon

Valse start
De bouwer van ’t Loon ging failliet. De bij sommigen nog bekende Vasco-affaire deed toentertijd veel stof opwaaien. In 1968 was ’t Loon pas echt klaar maar het voldeed bepaald niet aan de verwachtingen. Zo weerhielden tochtige gangen de bezoekers om te komen winkelen. De 15 etages tellende flat boven het winkelcentrum viel echter wel in de smaak. Naast de verdiepingen waar huurappartementen kwamen, werden ook enkele etages verbouwd tot kantoor.

In de jaren ’70 werd Westland/Utrecht eigenaar die het winkelcentrum voorzag van een opknapbeurt en een meer gezellige aankleding. Begin jaren ’80 werd het complex overgenomen door het ABP. Helaas werden de grootse plannen van het ABP ruw verstoord door een brand in 1983. Dit weerhield de nieuwe eigenaar echter niet om verder te werken aan de plannen. Met winkelketens als C&A, de Hema en Albert Heijn zou het hét winkelcentrum van Zuid-Limburg worden.

Opnieuw branduitbraak
De toekomst zag er daarna rooskleurig uit, tot 25 februari 1985 toen er wederom brand uitbrak.

Bron: Limburgs Dagblad | 't Loon in brand (LD 26 feb 1985)
Bron: Limburgs Dagblad | ’t Loon in brand (LD 26 feb 1985)

De bovenliggende flats werden geëvacueerd waarvan de bewoners naar het “opvangcentrum” in het hoofdkantoor van het ABP werden gebracht om bij te komen van de schrik. Een honderd-tal brandweermannen was nodig voor het blussen van de brand. “Het hart van het winkelcentrum was één grote rood-trillende gloeiende massa” aldus het Limburgs Dagblad. Het inferno zorgde ervoor dat de hulpdiensten de 5 eerste etages van de flat niet meer op de normale manier konden bereiken. Daarom werden de bewoners via het dak geëvacueerd.
De brand trok in de hele omtrek aandacht wat voor een toestroom aan “toeschouwers” zorgde. Tot aan de Ambulance-dienst, gelegen schuin tegenover ‘t Loon, stond het vol met auto’s.

Ondanks de grote brand die maandag, werd het winkelcentrum opnieuw opgebouwd en weer officieel geopend. Het winkelcomplex, dat vlak langs de autobaan ligt, bestond na de verbouwing en wederopbouw uit 45 winkels.

Bron: Dolf Conraads | 't Loon anno 2010
Bron: Dolf Conraads | ’t Loon anno 2010

Nieuwe tegenslagen
In 2000 werd het winkelcentrum opnieuw verbouwd en uitgebreid met parkeerfaciliteiten en meer kleur aan de buitenkant. De heropening vond plaats op donderdag 11 maart 2004. Eind 2012 ontstond er weer veel onrust na grondverzakkingen in het winkel- en parkeergedeelte. Na sloop van een gedeelte van het winkelcentrum volgde opnieuw een heropening in 2013 waarna er weer toekomst leek voor ‘LOON (de naam was inmiddels aangepast voor een nieuw imago). Echter begin 2014 (januari red.) komt het nieuws in de wereld over een definitieve sloop van het winkelcentrum in 2017, 1 jaar na het 50-jarig jubileum (2016) …

Wordt vervolgd

Maurice van Opdorp

Maurice was oprichter en hoofdredacteur van de website Heerlenvertelt.nl. Als Heerlenaar schreef Maurice regelmatig ook zelf mee aan de verhalen van Heerlen Vertelt. Op 10 mei 2015 is Maurice overleden.

32 gedachten over “Winkelcentrum ’t Loon, met vallen en opstaan”

  1. Ikzelf ben geboren eind 1978. In mijn herinnering bestond ’t Loon pas sinds +/- 1985. Ook een aantal vrienden van mij dachten dat.

    Die gedachte klopt niet helemaal, leer ik van dit artikel. Maar helemaal fout is hij ook weer niet. 1985 is tòch het jaar van een opening geweest; helaas vanwege het herstel van de (tweede) brand.

    Fijn dat de historie van ’t Loon hier uiteengezet is. Weer wat geleerd! 🙂 En zo leer ik elke week weer wat over Heerlen via HeerlenVertelt.nl.

    Groeten,
    Dennis Ebben

  2. Het heeft nogal gebrand in dat gedeelte van Heerlen.
    Is er niet ook een brand geweest toen het ABP gebouwd werd? Ik herinner me een keer ’s nachts het geluid van kraken en knetteren, de gloed, de geluiden van brandweerauto’s en met name het verschrikkelijke gekerm en gehuil van -wat naderhand bleek, hoorde ik – de honden die de locatie bewaakten. Betaan er dan toch zoiets als slechte aardstralen?

  3. Kan me die brand nog goed herinneren!, mijn Moeder werkte toen in de weekeindes in de Koffie corner Exccelent!!, die lag naast fimpost

    Heb zelfs het krantenknipsel van toen nog hier liggen!

  4. Sprak laatst met de functioneel beheerder van ’t Loon en de Homerusflat over de brand in de jaren tachtig. Ook ik ken ’t Loon van na 1984. Sinds kort woon in in een appartement in de Homerusflat. Leeg is het er niet, maar lang niet alle appartementen zijn bezet. Wel uitermate fijn wonen met uitzicht over de groene stad die Parkstad is.

  5. Helaas maar waar is de toekomst van ’t Loon niet zo rooskleurig als gedacht. Kennelijk is dit gebouw gedoemd neer te komen, is het niet op de een, dan wel op de andere manier.

  6. Er rust geen geluk op dit complex; eerst al een paar branden en nu een dusdanige verzakking dat (gedeeltelijke) sloop dreigt. Toen ik uit Heerlen weg ging waren de mijnen nog volop in bedrijf en ik vermoed dat de oude mijngangen de oorzaak zijn van de huidige problemen.

  7. Ja een verzakking, en dan te bedenken dat sommige lieden bovenop het van Grunsvenplein twee mooie hoge torens ( jan & lies ) wilden neer zetten net boven het gangenstelsel. Dus even nadenken voor men …….

  8. Eerst de parkeergarage bij het theater, die de lasten niet dragen kon en grondig verbouwd moest worden en nu de parkeergarage onder het Loon. Wat is er toch werkelijk misgegaan bij de bouw van deze parkeergarages? Daar hoor je niemand over! De achterkant van het oude z.g. ‘Tentoonstellingsterrein’ jaren 1950 stond toch al bekend als moerassig. De ondergrondse parkeergarage is toch ook pas later in de jaren 1980 (?) gebouwd. Mijngangen liggen overal en nu zou dan precies onder de parkeergarage deze een probleem opleveren. Als de parkeergarage bij het theater, waar gelukkig geen centrum opstond, deze zelfde problemen niet had gehad zou ik dit alles kunnen geloven, maar nu……

  9. Mooie momenten met mijn verloren liefde gehad in ’t Loon.
    Heerlijke visboer waar ik de beste haring ooit heb gehaald en gewoon gezellig.

    Rob, Badhoevedorp.

  10. ik vind het verschrikkelijk.
    ik ging hier vaker een paar uurtjes winkelen, vooral rond de feestdagen was het gezellig.
    er rust idd geen geluk op dit complex.
    was wel blij dat ze de mensen hebben geëvacueerd uit
    de homerusflat.
    hoop dat met de ander flatten niks gebeurd.

  11. We vinden het afschuwelijk wat er gebeurt,
    Stukje nostalgie in Heerlen voor heel veel Limburgers .
    Hopende dat dit weer ooit hersteld kan worden
    Gezellig winkelcentrum voor jong en oud !

    Finy!!

  12. ..dat van die mijngangen kon wel eens kloppen, ik weet van mijn vader, dat er een mijngang van de mijn in heerlen liep naar de maurits in geleen. deze gang loopt ongeveer gelijk onder en langs de snelweg naar geleen.
    maar als dit ten gevolge is van een ingezakte mijngang dan kunnen we in de komende jaren nog veel meer ellende verwachten want onder de gehele omgeving krioelt het van de mijngangen. je zult er maar wonen, je huis word dan waardeloos..

    1. aha, vandaag is dus gebleken dat ik en de andere mensen die dachten dat een en ander is veroorzaakt door een ingezakte mijngang toch gelijk hadden:

      Mijngang oorzaak verzakking winkelcentrum ’t Loon

      HEERLEN – Breuken in de ondergrond als gevolg van zeer ondiepe mijnwinning waren de oorzaak van de plotselinge verzakking van een deel van winkelcentrum ’t Loon in Heerlen, een jaar geleden.

      Foto: ANP

      Dat maakte de Vereniging van Eigenaren vrijdag bekend bij de presentatie van de resultaten van een onderzoek door professor Dick Hordijk van adviesbureau Hageman.

      Grondwater en bodemmateriaal hebben in de grondlagen een weg gevonden naar een holte in een mijngang. Mede daardoor ontstond een zogenoemde sinkhole, een plotselinge verzakking van de ondergrond. Het winkelcentrum ligt pal boven een gebied waar tot medio jaren 50 van de vorige eeuw mijnwinning plaatsvond.

      Hordijk legde uit dat de mijnen de mijngang onder ’t Loon na 1956 tot instorting hebben gebracht. Dat was toen gebruikelijk. Maar blijkbaar is een klein deel van de mijngang niet ingestort.

      Breuklijn

      De instortingen leidden tot breuken in de bovenliggende ondergrond, tot op maaiveld toe, zoals vlakbij ’t Loon. Via zo’n breuklijn spoelde water het niet ingestorte deel van de mijngang in. Onderweg nam dat water zand mee.

      Daardoor ontstond door de jaren heen een holte, waarin uiteindelijk een pijler van de parkeergarage onder ’t Loon wegzakte. In de directe omgeving van die pijler is de ondergrond nog intact. Volgens Horbach is ’t Loon veilig en kan met de herbouw van het gesloopte deel worden begonnen.

      Horbach sluit niet uit dat elders in Zuid-Limburg zich vergelijkbare situaties kunnen voordoen.

      Door: ANP

  13. Ja wij woonde in de rennemig nu niet meer gevlucht voor het vocht waar onze zoon zo ziek van geworden is het vocht van het mijnwaterproject (weller ontkent) maar heelaas ggd heeft erkend dat er 80 % vocht in de woningen zit en dan nu het loon haalt het verleden het heden weer in dat het een groot probleem is is duidelijk het nieuwe CBS op een mijnschacht zetten goed over nagedacht ja en nu het maankwartier nog bouwen menssen verstevig eerst de grond in heerlen.Sorry maar ben blij dat ik in een andere stad ben gaan wonen

  14. Ik kan me ’t Loon nog heel goed herinnere van vroeger in de jaren 60, ben 1959 geboren. Kan het me nog zo goed herinnere omdat mijn oma aan het aangrenzende Eikenderveld woonde. Ben januari 1985 naar Zwitserland vertrokken en kreeg in Februari telefoon van m’n moeder dat ’t Loon in brand stond, vond dit toen der tijd wel zo verschrikkelijk en afgelopen vrijdag dan ’n telefoontje dat ’t Loon op instorten staat. Voor mij gaat en ik denk ook wel voor ’n hele hoop ander Heerlenaren gaat ’n stukje herinnering verloren en ik zit hier in Zwitzerland mee te bibberen, af en toe ’n blik werpen op L1 online of het er nog staat. Ben wel heel blij dat ze ze gauw gereageerd hebben en alles geruimd en geevacueerd hebben. Ik denk wel dat de komende jaren nog meer zulke gevallen ontstaan, dit is niet de enige mijngang, als men bedenkt hoeveel mijngangen door Heerlen en om Heerlen liggen ….laten we daar nou maar niet aan denken. Laten we hopen dat dit allemaal goed komt. Ik leef hier in Zwitserland met mijn Stadt Heerlen mee……

  15. Voor zover mij bekend was er geen ondergrondse verbinding tussen de mijn in Heerlen (daar was de ON-1) en de Maurits, maar wel tussen de Emma in Treebeek en de Maurits in Geleen. Deze twee mijnen waren samen met de Hendrik in Brunssum en de Wilhelmina in Terwinselen Staatsmijnen. De Oranje-Nassaumijnen waren dat niet. Naast de mijngangen zou ook de Benzenraderbreuk een rol kunnen spelen in deze ellende.

    1. benzenrader/kunraderbreuk liggen volgens mij te ver van het loon om daar zo,n beperkte verzakking te kunnen veroorzaken, dan zouden denk ik wel meer gebouwen problemen hebben gehad (woon zelf paar honderd meter van de breuk vandaan)

  16. Mijngangen, breuk van Ubachsberg of benzenrade, betonrot of metaalmoeheid, wat dan ook. Ik wens de getroffenen heel veel sterkte: de ouderen goede gezondheid na de verplanting, de winkeliers veel sterkte en een goede verzekering of regeling met de gemeente, de bestuurders veel wijsheid (waar ze volgens mij al van getuigen). Níemand staat te wachten op zó een drukte in de feestmaand, die het toch kan zijn. En iedereen genoeg rust bij of na alle geregel. Ook vanuit Friesland volgen we het.

  17. Wij wensen iedereen veel sterkte en vooral veel samenwerking die door dit gebeuren getroffen is.

    Hopelijk is er voor alle winkeliers snel ruimte beschikbaar in de binnenstad van Heerlen.

    Majorie en Ton Voncken
    Oudenaarde (B)

  18. Zit sinds vanmorgen naar de live beelden te kijken.Voor mij was het Loon er altijd vanaf ik begon te “shoppen” in mijn tienerjaren halverwege de 80ers.Vind het allemaal onwerkelijk,op zondag voor de sluiting nog daar op koopzondag rondgeslenterd…Het loon zal nooit meer hetzelfde zijn.

  19. En zo blijkt maar weer: Ook al wonen we nu in Friesland, Zwitserland, België, Gelderland, en waar dan ook……onze geboortestad vergeten we nooit!
    Alle betrokkenen heel veel sterkte gewenst door
    Bert Nijkamp uit Apeldoorn.

  20. ’t Loon, in mijn ogen hèt winkelcentrum van Heerlen! Het corio kan er niet aan tippen. Elke keer dat ik er langs rijd (sinds het slechte nieuws), krijg ik letterlijk tranen in mijn ogen. Helaas rijd ik er dagelijks 2x langs…

    Ik hoop echt dat ’t Loon blijft bestaan. Heerlen mag er trots op zijn!

    Sterkte voor alle mensen die getroffen zijn..

    Mark (uiteraard uit Heerlen), die op de heropening van ’t Loon ZEER zeker aanwezig zal zijn!

  21. Natuurlijk zoekt iedereen bij een verzakking naar oude mijngangen als de grote schuldige in de oude mijnstreek. Ik ben niet deskundig genoeg om te beoordelen wat de echte oorzaak van het malheur bij ’t Loon is. Wat ik wel weet is dat de grond waarop het centrum gebouwd is vroeger behoorlijk drassig was, je kon het nog net geen moeras noemen!
    Zou het mogelijk zijn dat de aannemer( die bij de bouw al in slechte papieren zat) gespaard heeft op de kosten voor heien en fundament?

  22. ’t Loon is ontwikkeld door AGS architecten ( Architecten Groep Sigmond ) die toen kantoor hadden aan de Valkenburgerweg, later verhuisden zij naar de tweede etage boven ’t Loon naast de Limburgse Rekenkamer.
    In de 80’er jaren verhuisde AGS naar de Geleenhof aan de Valkenburgerweg. Nu is AGS gehuisvest in het oude HTP gebouw ( hogeschool voor theologie en pastoraat ) aan de oude Molenberglaan, Dit gebouw is ontworpen door een van de grootste architecten van Nederland n.l. Dhr. Arnold Peutz.
    Mijn Vader is na zijn arbeidsrijke verleden op de mijn Emma ruim 25 jaren werkzaam geweest als, zoals ze het nu noemen,” interieurverzorger” , bij AGS.

  23. Wat ik graag zou willen weten is hoe het Loon ooit aan zijn oorspronkelijke benaming “Het Tentoonstellingsterrein”gekomen is?

    In mijn jeugdjaren was dat hele (onbebouwde) zanderige gebied hét speelterrein voor de jeugd.
    Ik heb er dan ook jarenlang zelf heel wat tijd doorgebracht.

    Heeft iemand een antwoord op deze vraag?
    Of misschien nog foto’s van vóór de bebouwing?

    1. Beste Rob,
      Het Loon werd het tentoonstellingsterrein genoemd om dat daar in het begin van de vijftiger jaren een grote tentoonstelling is geweest i.v.m. het vijftig jarig bestaan van de staatsmijnen.
      Groeten
      Jan.

  24. Wij woonden vanaf 1970 tot en met 74 op nummer 122, de 9de etage. Mijn moeder in die tijd was de directrice van de Swift Sparette tegenover de Jamin en naast Vrancken en Brouns. In die tijd was het nog een open centrum en vooral in de winter gierde de wind er door heen en het was ongelofelijk koud! Zelfs de sneeuw blaazde erdoor heen van de ene kant naar de andere!
    Ik kan me nog heel goed de 5de verjaardag van het centrum herinneren, op een zaterday was van alles te doen vanwege deze verjaardag; er was een fakir die op zwaarden liep en scheermesjes doorslikte, er was een competitie wie de meeste hamburgers kon eten met een draagbare tv als hoodprijs en nog meerdere voorstellingen. Omdat we er boven woonden was het centrum ook onze speeltuin en haalden veel kattekwaad uit. Mijn stief vader in die tijd was een mijn ingenieur en hij vertelde ons in die dagen al dat er mijngangen onder het centrum liepen. In ieder geval was het voor mij geen verassing dat het inzakte. Ik hoop dat wat er van over is bewaard blijft, vooral voor de mensen in de buurt.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.