Het was op een dag in september 1960 dat ik in Heerlen mijn eerste autorijles kreeg. De eerste dag kwam de rij-instructeur, wiens naam ik mij herinner als Peter Diamant uit Palemig, met zijn lesauto bij ons in de Frans Halsstraat voorrijden.
Het was een Vauxhall Victor van het model dat tussen 1957 en 1961 in Engeland geproduceerd werd. Sommige automerken uit die jaren hadden uiterlijke kenmerken die waren overgewaaid uit Amerika. Zoals veel chromen onderdelen als bumpers, omrandingen van de ramen, deurhandvatten, wieldoppen en ook de grille. De auto had een z.g.n. ‘panoramische’ voorruit, fraai om te zien, maar bij wat haastig instappen kon iemand zijn/haar knie behoorlijk stoten aan de punt aan de onderkant van die ruit. Zo’n constructie werd daarom ook wel ‘knokenbreker’ genoemd.
De pook van de drie-versnellingsbak bevond zich aan de stuurkolom. Zoals alle versnellingsbakken was deze ook in H-vorm, de 1 links onder, de 2 rechts boven en de 3 rechts onder. Om de achteruitversnelling in te schakelen moest de pook iets naar je toe getrokken worden en dan omhoog.
Bij een van de eerste lessen wilde ik van de eerste naar de tweede versnelling schakelen en in plaats dat ik de pook van me af en omhoog zette, trok ik ‘m per abuis naar me toe en omhoog! Een gekraak en geknars vanjewelste was het gevolg en de rij-instructeur wist niet hoe snel hij het koppelingspedaal van de dubbele bediening moest intrappen!
Na verschillende lessen werd het examen aangevraagd. En op een regenachtige dag was het zover. Ik zou vanuit Brunssum, waar ik toen werkte, met de LTM-bus naar Heerlen komen en aan de halte bij Royal uitstappen. De bus was wat laat zodat ik flink door moest stappen naar de Geerstraat waar de examinator in een horecazaak aan de koffie zat, in afwachting van degenen die het ‘roze papiertje’ hoopten te verkrijgen. Omdat ik eigenlijk al te laat was had ik geen tijd meer om koffie te drinken, maar we gingen gelijk naar buiten.
“Waar staat uw auto?” vroeg de examinator (met, zo vond ik, barse stem). Ik had geen flauw idee maar gelukkig kreeg ik de Vauxhall snel in het oog. We stapten in en ik startte de motor. Overdadig draaide ik mijn hoofd alle kanten op om te laten zien dat ik in de spiegel keek, schakelde de eerste versnelling in, liet de koppeling voorzichtig opkomen en reed weg.
Het regende behoorlijk en gelukkig wist ik waar de schakelaar voor de ruitenwissers zat. Op het punt waar de Geerstraat toen uitkwam op de Parallelweg sloeg de motor af en ik kreeg ‘m niet meer aan de praat. De examinator mompelde: “verzopen”. Ja èn, dacht ik, wat nu? Ik had niet geleerd hoe een verzopen motor weer op gang gebracht kon worden. De man naast me wist het (uiteraard) wel en verder gingen we weer, linksaf de Parallelweg op.
Inmiddels waren de ruiten aan de binnenkant behoorlijk beslagen zodat het zicht minimaal was. Even verderop moest ik rechtsaf de weg naar beneden richting de spoortunnel in rijden. De bocht was zo scherp schuin naar rechts dat je wel op de verkeerde weghelft terecht móest komen. Gebeurde mij dus ook, maar er kwam wel een tegenligger aan die ik niet gezien had vanwege de beslagen ruiten. De examinator trapte op de rem en ik kon terugkeren naar het beginpunt.
Bij het theoretisch examen maakte ik ook nog een fout teveel en was dus gezakt voor mijn rijexamen. Na mijn militaire diensttijd heb ik in mijn nieuwe woonplaats weer rijles genomen en ben in 1965 in één keer geslaagd. Sindsdien heb ik heel wat kilometers gereden en meermalen een “verzopen” motor (eigenlijk de carburateur) gehad, maar nooit meer van de eerste versnelling in de achteruit geschakeld!
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Afrijden voor je rijbewijs in Heerlen kon nog wel eens voor een probleempje zorgen, gezien het geaccidenteerde terrein in en rond de gemeente. Meerdere examenkandidaten hebben hun z.g. hellingproef afgelegd op de 11% helling bij de Oliemolen, waaronder ik.
Blijkbaar voldoende overtuigd van mijn rijvaardigheid moest ik op de terugweg van mijn proeve, ongeveer halverwege de bult, gedwongen stoppen met mijn motorfiets (CZ 125 bj. 1963) om vervolgens aan mijn gecommiteerde te tonen dat ik vanuit stiltand zonder haperen kon vertrekken richting Kerkraderweg en eindpunt, alwaar ik te horen zou krijgen of ik het felbegeerde roze vodje met een -A- daarop waard was.
Ik gaf gas, liet daarop het koppelingshendel los en heb vervolgens de eerste ultralange “wheelie” van Heerlen gertrokken op deze klim. Ik weet niet of de argeloze examinator die achter mij reed in een VW-kever alles exact gevolgd heeft, maar bij aankomst op de parkeerplaats bij Kaldenborn kreeg ik een ferme handdruk en de complimenten van de beste man, waarvoor alsnog hartelijk dank.
Enigszins aangeslagen nam ik die felicitaties in ontvangst, maar mijn eerste gedachten gingen eerlijkgezegd uit naar de achtergelegen toiletruimten van de kantine…….
Mooi verhaal. In de tijd dat ik op rijexamen moest, was een kapotte airco het ergste dat je kon overkomen. 😉 Je snapt wel, dat ik het nu over andere tijden heb (eind jaren ’90).
Ook ik heb de hellingproef op de Oliemolen moeten doen. In Heerlen word je blijkbaar extra hard aan de tand gevoeld, als het daarover gaat. Niet erg; dan weten we zeker dat we geen enkele helling hoeven te vrezen. 🙂
Groeten,
Dennis
Mijn eerste rijlessen voerden mij door een nog redelijk autoarm Heerlen centrum.Het moet omstreeks 1963/64 geweest zijn. De rijschool was in Palemig of Meezenbroek gevestigd, de naam weet ik niet meer, wel weet ik nog dat de auto een Opel Rekord of Olympia was .Het examen begon vanuit een café-restaurant in de Geerstraat. Mijn rijbewijs heb ik na een of twee examens gehaald, mijn eerste auto was een Triumph Herald, gekocht bij dealer Collaris in Hoensbroek.
mijn rijbewijs heb ik in 1958 gehaald.3 lessen a 3,50 gld in een paar theorielessen. bij de fam. Adams in schandelen.je had in mezenbroek ook rijschool veugen.de slogan 10 lessen en gegarandeerd geslaagd in de volkswagen kever.
mijn examen duurde net 20 min. ik kon de exim. rij even naar mijn huis zei hij.dus van de Castellum naast de hema naar de voskuilenweg dan naar het postkantoor en terug naar het startpunt.sorry zegt hij nog 3 vragen.wat is het nr.op die beige kever(van mijn broer) goed en een driehoksbord.ook goed.naar binnen in het castellum komt mijn broer die daar kelner was.zegt de exim. bart 3 pils op rob hij is geslaagd.
daar na naar het gemeentehuis het rode papiertje afhalen.kosten 10 gld.
Mijn vader destijds 56 jaar gemeenteambtenaar moest voor zijn functie als opzichter voor de publieke werken te Heerlen zijn berini brommer inruilen voor een kever 1300 . Maar dat betekende dat hij nog zijn rijbewijs moest halen. Lessen moest hij aan het eind van de werkdag. De rijschoolhouder liever niet met naam genoemd en mijn vader waren goede buren van elkaar ,ook speelde zij in de zelfde vereniging met de briefduiven. Zij spraken met elkaar af dat zij de laatste rijles zouden gebruiken, en daarna samen in het stamcafe een biertje zouden drinken. Meestal was de dorst van de werkdag, en natuurlijk de spanning van het lessen niet met een biertje te lessen. Maar beiden waren wel zo verstandig dat zij daar na voldaan te voet naar huis liepen, onder het motto alcohol achter het stuur dat kunnen wij niet maken.
Toen ik mijn rijbewijs ging halen starte ik bij Chris Adams te Voerendaal. Hij had twee lesauto’s een minie cooper en een opel ascona. Ik ben nog al vrij groot dus de eerste les met die minie was niet zo’n succes. na zeven lessen gehad te hebben, aanvragen en op de caldeborn afrijden, omdat ik in Duitsland werkte kon ik alleen op zaterdag afrijden… na de hellingproef op de oliemolenlaan richting Heerlen centrum vanuit de stationstraat linksaf de sarool in en oeps…. druk druk druk toendertijd , het stoplicht ter hoogte van de geleenstraat ( H5 ) vaker op rood enne wij maar in de file zeker 20 minuten, na het stoplicht weer terug richting kaldeborn en ja… ik was geslaagd hoera….
bye the way dat is in 1974 geweest en Chris Adams bestaat nog altijd al is het nu denk ik zijn zoon