De jaren ’40 en ’50 op het Dr.Schaepmanplein (3)

De komende weken verschijnen er enkele verhalen over het Dr. Schaepmanplein op de Molenberg. Hierin probeer ik een beeld te schetsen van het leven in de jaren ’40 ( vanaf mijn geboorte in 1946 ) en de jaren ’50. We gaan verder bij huisnummer 20.
Dit verhaal is onderdeel van een serie verhalen over het Dr. Schaepmanplein op de Molenberg.

Nummer 40 en 42
Over de bewoners van nr. 40 kan ik niet veel vertellen; volgens mijn broer Otto heetten zij De Rooi.
Ook van de oorspronkelijke bewoners van nr. 21 heb ik de naam niet boven water kunnen halen. Er is later een jong echtpaar komen wonen; de man werkte als chauffeur bij V&D in Heerlen. Hij kwam wel eens naar huis met de bestelbus van de zaak. Die was mat-grijs geschilderd en op de zijkanten stond de afbeelding van een cockerspaniël. Overigens zagen alle V&D-auto’s er zo uit. Wij noemden de cockerspaniël dan ook ” ’t V&D-hundje “.

Nummer 1
We gaan verder naar nnummer 1. Hier leefden meneer en mevrouw Sprang.
Meneer Sprang noemden wij ” der dieke Sjprang “, omdat hij een enorme dikke buik had. Hij reed op een zware motor. Als hij in de namiddag naar huis kwam hoorde je hem al van ver aankomen. Hij werkte als verzekeringsagent.

Nummer 3
Verder naar nummer 3, het gezin Hendriks, bestaande uit vader, moeder, dochter Annie, dochter Ciska en zoon Michel. Een rustig en zeer “degelijk” gezin. Vader Hendriks was enigszins gehandicapt doordat hij maar één long had, als ik het goed heb ten gevolge van tbc.

Nummer 5
Op 5 woonde de familie Riksen. Ook over dit gezin kan ik niets vertellen aangezien bij mij van hen niets bekend is.

Nummer 7
We komen nu bij nummer 7, vader en moeder Marx. Ze hadden een dochter, Fieni. We noemden haar ” ’t sjnoepwinkelneeëske”. Ze had nl. een behoorlijke wipneus. Die kreeg je volgens mijn vader als je te lang met je neus tegen het raam van een snoepwinkel gedrukt stond om naar binnen te gluren naar al dat lekkers dat binnen lag uitgestald! Ik denk niet dat hier wetenschappelijk bewijs van is.

Nummer 9
Het gezin met de meeste kinderen, de familie Souren, woonde op 9. Vader, moeder, de dochters Tilla en Miet, de zonen Lei, Sjef, May, Huub, Herman en Jakob en dochter Els. Vader verdiende de kost in zijn kruidenierswinkel. Zoon Lei werd groenteboer, wat Jakob precies deed weet ik niet meer. Herman werd onderwijzer op de Broederschool op Molenberg. Hij was een zeer aimabel man en een goede “meester”. Hij schopte het zelfs tot “hoofd der school”; tegenwoordig zou je hem directeur noemen. (tijden veranderen hé).

Nummer 11
Op naar nummer 11. Hier woonden vader en moeder Schiffelers met de kinderen Ria, Wies, Jean, Fonds en Annie. Vader Schiffelers was mijnwerker, evenals zijn zonen. Ria werkte bij de Sidva in Nieuwenhagen, een atelier waar kleding werd gemaakt. Wies ventte samen met haar man, Jo Gijsberts, groenten op Molenberg. Jean werkte op de mijn bij de mijnmeters; na de mijnsluiting ging hij werken bij Limagas. Fonds was mijnwerker op de mijn Laura in Eygelshoven.De jongste dochter, Annie had een administratieve baan bij de KAB ( Katholieke Arbeiders Beweging ) in Heerlen.

Nummer 13
Hiernaast, op 13 woonde het gezin Huts; vader, moeder, zoon Theo en dochter Mia.
Meneer Huts was een heel rustige man met een groot gevoel voor humor. Hij werkte als conducteur bij de N.S. Als je ’s morgens vroeg in de trein stapte en hij had dienst, dan wist je bij voorbaat dat er
weer zou worden gelachen. Ik reisde later, toen ik bij de Luchtmacht was, met een militair plaatsbewijs, het z.g. ” Vrij Vervoertje”. Als hij de plaatsbewijzen kwam controleren zei hij steevast: ” doa klopt werm ‘ns ging kloeëte van; dit is al de zoeveuëlste kier dat ich dich betrap. Doe hings mich jieëker weeëk de vot oet mit diene papierkroam. Kinste neet beëter mit ’t vleegtuug goa?”
Ik speelde het spel dan altijd mee door te zeggen: ” Meneer Huts, knip dat keeëtje noe mer en loat mich mit row”. Een en ander werd op luide toon gesproken zodat de ander reizigers dachten dat de zaak serieus was. Hij nam afscheid met de woorden: ” doog ze doa boave de groete wa ” waarop ik antwoordde: ” dier ooch wa “. ( hij was namelijk behoorlijk lang!).
Hoe het met zoon Theo gegaan is weet ik niet. Dochter Mia is getrouwd en woont met man en kinderen op de Molenberg.

Nummer 15 en 17
Nummer 15 werd bewoond door het gezin Bos, bestaande uit vader Bos, moeder en de zonen Sjaak, Harrie, Huub en Frans. Vader, Sjaak, Huub en Frans werkten op de mijn. Harrie was vrachtwagenchauffeur. Je kunt je voorstellen dat er elke week een behoorlijk inkomen binnenstroomde! Als ik het goed heb beschikten zij als eersten op het plein over een ” televisietoestel “. Als dat apparaat aanstond vergaapten wij ons door het raam aan dit nieuwe fenomeen. Na hun leven op de mijn gingen Sjaak, huub en Frans op de Philipsfabriek op Molenberg werken. Elke dag zag ik ze met hun tas vanuit het Plein door de Roemer Visscherstraat naar hun werk lopen.
Naast het gezin Bos woonde, op 17, Lemaire; later kwam hier het gezin Brosky wonen.

Nummer 19 en 21
Op 19 zetelde de familie Koonen. Ze hadden een zoon, Herbert die goed bevriend was met mijn oudere broer Otto. Overigens, Otto zou later trouwen met de jongste dochter van het gezin Schiffelers, Annie.
De naam van de bewoners op 21 is niet bekend.

Nummer 23
Op 23 kwam de Familie Ripson wonen, vader, moeder, zoon Hans en een dochtertje waarvan ik de naam niet weet.
Ik herinner me nog de dag dat ze ’s middags met hun auto, een Citroen ” Traction Avant ” op het Plein aankwamen; hun auto volgepakt met kleine spullen en de kinderen op de achterbank.

Nummer 25
Nummer 25 werd bewoond door de familie Moonen. De samenstelling van het gezin weet ik niet precies, ik weet wel dat ze een zoon hadden die Henk heette.
Dan nu naar het andere blok. Op nummer 27 woonde Toon Adriaans met zijn vrouw en dochter Joze en zoon ( Bert? ). Toon stond met bloemen op de markt, vandaar dat hij door iedereen ” Bloemen Toon ” werd genoemd. Bert en ik waren dikke maatjes. Wat me van hem nog heel helder bijstaat is dat hij ooit op zijn verjaardag een filmprojector kreeg, waar je ” lopende beelden ” mee kon vertonen. In het apparaat werd een film opgespoeld en de voorstelling kon beginnen! Uiteraard zat er een elektrische lamp in, maar het filmtransport gebeurde handmatig. Met een zwengeltje draaide je tot je een ons woog, liefst in een constant tempo zodat de filmhelden Arendsoog en Witte veder en Roy Rogers op zijn paard ( Trigger? ) in een strak tempo over het witte doek sjeesden. Ik had ook een projector, maar dat was meer het type ” toverlantaarn “. Filmpje opspoelen en aan een klosje draaien zodat je het filmpje beeld voor beeld voorgeschoteld kreeg. Tegenwoordig zou je beide methodes simpel noemen maar onze lol was er niet minder om.

Nummer 29
Naast Adriaans op nummer 29 woonde Pierre Prevo; van hem kan ik je niet veel vertellen. Toen hij was verhuisd kwam hier het gezin Ariens wonen, vader en moeder en ik meen 1 of 2 kinderen. Zij waren afkomstig uit Nijmegen. Voordat het gezin definitief overkwam reed pa Ariens met zijn zware motor met zijspan, een Indian, van Nijmegen naar Molenberg met allerlei huisraad op zijn motor en in het zijspan. Toen hij arriveerde op Het Plein had hij veel bekijks vanwege zijn voor ons nogal ongewone verhuismethode. Pa Ariens was huisschilder van beroep. Hij was een klein tenger mannetje en natuurlijk een vreemde eend in de bijt maar hij en zijn gezin werden al snel in de kleine gemeenschap die de pleinbewoners vormden opgenomen. Dat had alles te maken met de manier waarop hij zich opstelde. Een voorbeeld: als wij op het plein aan het voetballen waren en hij kwam in zijn witte overall op zijn Indian naar huis dan parkeerde hij zijn motor voor de deur, ging naar binnen om zijn vrouw te begroeten en voetbalde in zijn overall met ons mee. Hij kon bij ons al gauw niet meer kapot.

Nummer 31, 33, 35, 37
Nu naar 31, de Familie Gielen, vader, moeder en dochter Annelies. Vader Gielen was huisschilder.
Ernaast, op nr. 33 was de Familie Van Rooi gevestigd. Ik heb hier geen herinneringen bij, behalve dat Mevrouw Van Rooi een forse en gezellige vrouw was.
Op nr. 35 woonde de Familie Pölz, vader, moeder en zoon Michel en ik meen ook nog een dochter.
Op 37 was Mw. Cobben gevestigd; zij bracht kranten rond.

Nummer 41
De Familie Hamers woonde op nummer 41, vader, moeder en de zonen Huub en Jo. Het gezin had een groentewinkel in het pand. Huub was vrachtwagenchauffeur en Jo opende later een gezellig café aan de Prins Hendriklaan in Brunssum.

Hiermee ben ik aan het einde gekomen van de beschrijving van de oud-bewoners van ons Plein. Ik ben me ervan bewust dat deze opsomming geenszins geheel volledig is en misschien zelfs niet geheel correct. Ik hoop dan ook dat er lezers zijn die mijn informatie kunnen aanvullen.

Voor de hulp met het geven van details wil ik graag de volgende oud-pleinbewoners bedanken: Wies Gijsberts, Otto en Harrie otten.
Tevens dank aan Rob Rörik voor zijn informatie over zijn familie en voor de mooie foto’s van Het Plein die ik van hem mocht ontvangen.

In de volgende afleveringen zal ik proberen een beeld te schetsen van de veranderingen op maatschappelijk en technologisch gebied waarmee de pleinbewoners te maken kregen. Wordt vervolgd.