Waar de Nobelstraat nu een beetje een vergeten straat is in het Centrum van Heerlen was hier vroeger veel meer te doen. Veel woningen, een supermarkt, een bakker en een Autoshop geven nu een beeld van een rustige – bijna verlaten – Nobelstraat. Hier lag ooit hét ontmoetingscentrum het Pancratiushuis.
Voordat de naam “Pancratiushoes” gebruikt werd, had het de naam het Patrnonaatsgebouw. Het ontmoetingscentrum was gesticht door Kapelaan Nicolaye en lag naast de Melkcentrale. De kapelaan hield zich op de eerste plaats met de zielzorg bezig; daarnaast zette hij zich in voor de jeugd in Heerlen. Hij gaf de aanzet tot de stichting van de R.K. Jongensschool aan de Nobelstraat en de Huishoudschool aan de Gasthuisstraat. Hij was ook betrokken bij de oprichting van de Spaarbank St. Pancratius. In het patronaatsgebouw bracht hij de bibliotheek onder en hij zorgde ervoor dat deze werd uitgebreid.
Het gebouw werd in 1933 ontworpen door Fritz Peutz. Voorheen lag hier een melkfabriek. In de frontgevel werd het puntdakje en het ronde raampje van de voormalige melkfabriek herhaald. Bij binnenkomst links was een grote zaal waar men kon dansen. Ook was hier een podium voor voorstellingen en optredens. Aan de rechterkant lag een kleiner zaaltje genaamd de J.O.Z. zaal. J.O.Z. was de afkorting voor Jeugd Omroep Zuid.
Het Pancratiushuis was een van de eerste ontmoetingsplekken in Heerlen waar gedanst en wat gedronken kon worden. Omdat dit “onder het toeziend oog van de kerk” was, werd dit ook gedoogd door de ouders van de jongeren die veelal het Pancratiushuis bezochten.
Het gebouw werd onder andere gebruikt om examens af te nemen en was tevens een dependance van de LEAO. Het wekelijkse “Nieuws van de Staatsmijnen” van vrijdag 25 maart 1966 laat weten dat op zaterdag 26 maart de Limburgse filatelistendag in het Pancratiushuis georganiseerd zal worden. Kortom, het Pancratiushuis werd multifunctioneel ingezet.
Inmiddels laat het gebouw een lege plek achter in de Nobelstraat. Op deze lege plek is nu plaats gemaakt voor… Ja, voor wat? In no-time werd het pand afgebroken voor toekomstige nieuwe kantoren. Alleen zijn die er nooit gekomen. Sloopwerkzaamheden die Heerlen niet vreemd zijn.
Wanneer je nu door de Nobelstraat loopt, zie je op de plaats van het Pancratiushuis een glazen AZL-beeld omgeven door een groen strak grasveld. Een ontmoetingsplek is het hier allang niet meer. Wel is het goed mogelijk dat je op een mooie zomerdag (verdwaalde) verliefde tieners in het grasveld ziet liggen.
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Mooi verhaal en foto’s die veel goede herinneringen terugbrengen. Ben vaak in het pancratiushuis geweest echter niet als leerling van de L.E.A.O. maar van de L.D.S. De Lagere Detailhandelsschool. De L.E.A.O. was meer van de administratie etc en was gevestigd aan de groene boord. De L.D.S. lag om de hoek in het gebouw van de voormalige jongensschool. Gelukkig ligt dit gebouw er nog steeds. Ook onze schoolfeesten werden gehouden in het Pancratiushuis.
Vanuit onze school keken we uit op de kantoren van “Het Limburgs Dagblad” met een plat dak. Op warme dagen werden de daken koel gehouden met water, duizenden liters drinkwater gingen er door heen nog voor de tijd van airco etc.
het pancratius huis dat kan ik me nog goed herinneren hier ben ik met danslessen begonnen bij dans school degenkamp in de jaren 70 en mijn vader werkte erachter bij het limburgs dagblad.
Mijn vriendin (en later mijn vrouw) werd regelmatig door de politie uit het pancratiushuis gestuurd want om te dansen moest je 18 zijn. (of was het 16)In het Pancratius huis leerden wij rock en rollen en het ging er eind 50er jaren heel braaf aan toe. Voor de ruigere rock en roll moest je in het Kegelpaleis zijn waar geweldig geswingd werd op de muziek van Indo rockbandjes(the crazy kids?). Zelfs nu, bijna 70 jaar oud, zijn we het rock en rollen nog niet verleerd , hoewel het tempo en het uithoudingsvermogen natuurlijk op een lager niveau liggen!
Eind jaren 60 organiseerden een viertal jongens concerten in het Pancratiushuis. De eerste band die er optrad was Cuby & The Blizzards. Later volgden Livin’ Blues, Brainbox, Groep 1850, Oscar Benton Blues Band e.a.
Het viertal bestond uit Hub Beckers, Jos Lucas, Henk Oele en mijzelf. Onze basis was het kantoortje van het SCJ (Sociaal Cultureel Jongerenblad( waar wij als vrijwilligers werkten. Na het aanvankelijke succes doopten wij onszelf Organisatiebureau Maryland (In Maryland werden in 1969 de meeste drugs gebruikt!).
Later hebben wij de meeste bands ook nog in het auditorium van de TH in Aken laten optreden en organiseerden wij voor de Oranjevereniging van Heerlen een bevrijdingsdagconcert met diverse bands; Het Liberty Popfestival.
Hub Beckers is in de jaren 80 overleden. Jos en Henk heb ik nooit meer teruggezien.
Het was een hele leuke tijd!
Ger Ens
Hi Ger,
nu, jaren later, je bovenstaand bericht gelezen. Herinneringen komen boven. MIsschien tijd en gelegenheid om nog eens bij te praten.
mvg Jos
Om nooit te vergeten: De optredens van Livin’Blues, Cuby en The Blizzards, Groep 1850, Oscar Benton Blues Band en de legendarische namen van Jan Akkerman (recent gezien in Kerkrade) en Kas Lux (recent ook nog gezien in Cafe Belge in Maastricht). Als leerling aan het St. Bernardinius college bezochten we het Prancratiushuis gingen naar A Gene Bek en naar Kasteel Terborgh in Schinnen. De jaren 60 en 70 in Heerlen waren leuk, leuk om er naar terug te kijken. Later werd ik zelf DJ bij Bar-Dancing “De Ouwe Stomp” in Heerlen.
Wie was er toen nog meer? We kunnen ons ontmoeten op LINKEDIN! Even terug denken aan die leuke tijd in Heerlen. Pure nostalgie. Bert van de Vries.
Hoi Bert ik heb nog samen met jouw gedraaid in de ouwe stomp. Ooie tijd was dat gr Henk van Baren
Zonde..doodzonde die afbraak van het Pancratiushuis.
Ook ik heb daar heel wat live optredens van bands mee mogen beleven.
Dat gebouw had gewoon moeten blijven staan, en gebruikt worden.
Prima laag-drempelige en sfeervolle plek voor optredens en nog veel meer.
Iets dergelijks is er in Heerlen niet meer te vinden.
Het HKB gebouw is ook niet meer als zodanig in gebruik.
Theater/schouwburg Heerlen te “hoge drempel” , het “Cultuurhuis”(voormalig Patronaat) tja…”cultuur” dus, en de Nieuwe Nor specifiek gericht op een jeugdig publiek.
Niks “gewoons” meer te vinden.
Regionale Bands, zijn gedoemd tot café optredens, want een leuke zaal is nergens meer beschikbaar voor hen.
Jammer…
Als leerling van de St Jozefschool moest je altijd door het lange steegje rechts van het pancratiushuis. Ik woonde op de Benzenraderweg en kwam dus altijd langs het Pancratiushuis, ook als je naar de stad ging. voor mij ging er van het Pancratiushuis een bepaalde magie uit. Al die grote mensen die daar bij elkaar kwamen als er wat te spelen, beluisteren, vieren, herdenken was. Was het niet ook zo, dat de harmonie er in repeteerde? Hoeveel mensen hebben hier herinneringen liggen aan gezellige bijeenkomsten en feesten. Helaas heeft er onder dit soort ontmoetingsruimten een kaalslag plaatsgevonden en vindt dit nog steeds plaats. Plekken waar mensen elkaar in levende lijve kunnen ontmoeten, ideeën uitwisselen ,netwerken, gezellig met elkaar samenzijn. Multifunctionele ruimten waar ieder met een idee terecht kan en vriendelijk personeel en vrijwilligers faciliteren. Het verdwijnen van dit soort ontmoetingsruimten werkt vereenzaming en isolement in de hand (niet alleen van ouderen) en ik durf te zeggen, dat het uiteindelijk afbreuk doet aan de geestelijke en lichamelijke gezondheid. De kostenbesparing van het sluiten wordt tenietgedaan door de achteruitgang in welzijn. Kunnen we de kosten daarvan berekenen?
De Naam “Pancratiushuis” roept voor mij een hoop herinneringen op, leuk erover te lezen in de inzendingen. Wat blijft is nostalgie ….
Dag Wim, ook ik heb goede herinneringen aan het Pancratiushuis. De harmonie die je gehoord hebt, kan het Harmonieorkest van de Oranje Nassaumijnen zijn. Ik speelde er klarinet. Marcel Arbeel was de dirigent. Het kan ook zijn dat je de klanken hebt gehoord van de showband The Swallows, die er menig avond dansmuziek heeft verzorgd. Ik speelde er saxiofoon olv Hub Savelberg.
Naast/achter het Pancratius hadden verkenners hun plek, met hutten van balken. De Houtduiven moesten de ladder op en zaten er hoog en droog.
Het waren de jaren 1957-60. Sommige herinneringen zijn helder, veel is vervaagd.
Leuk om jouw herinneringen te lezen over jouw sax tijd bij the Swallows.
Maar wat jij niet kunt weten was ik al tot 1956 saxofonist bij dat jeugd orkest. Ik heb alt en tenor gespeeld. Echter toen ik de militaire dienst moest gaan vervullen was het spelen bij the Swallows helaas afgelopen.
Met het orkest heb ik nog speelt in de oude stadsschouwburg. Eerst als blanke muzikant en na de pauze als
zwarte muzikant .Alle muziekkanten werden zwart geschinkt en een neger pruik opgezet. De schouwburg was helemaal uitverkocht.
Het orkest is omstreeks 1954 opgericht in hotel La Poste aan de Geleenstraat in Heerlen.
Als ik terugdenk aan die tijd en aan mij medemuzikanten dan denk ik bij mezelf waar is die mooie tijd gebleven
Ik wil nog even laten weten, dat ik nog jaren geleden op de reunie ben geweest in De Rouche.
Beste Alex. hierbij wil ik het laten. Als je nog saxofoon speelt dan wens ik je nog heel veel mooie uren met dat prachtig instrument.
Hallo Bert, ik lees, dat je DJ geweest bent in de “Ouwe Stomp”. Dan moet ik je nog meegemaakt hebben, omdat ik daar best vaak kwam. Als reactie op een ander artikel schreef ik daar meer over. Waarschijnlijk zegt de naam Henk (hey gozer! -uit Amsterdam dus) je dan ook wel wat. Ook toen hij al lang een woning had in Anna-paulowna bij Den Helder (hij was bij de marine), kwam hij trouw ieder weekend. Hij was er uitsmijter- type ruwe bolster, blanke pit- steun en toeverlaat en manusje van alles. Is mijn ex-zwager. Naderhand heeft hij nog boven de Stomp gewoond. De laatste keer, dat ik in zijn woning daar was (en hij ook) was het een zielige vertoning: De boel was afgebrand, dus gesmolten vinyl en verbrand huisraad, oorzaak dubieus…. Overigens was mijn broer Hub ook regelmatig DJ. (wellicht kennen jullie elkaar ook) Die heeft nu nog een gigantische LP-collectie. Ik groet je, Wim.
Ergens in de jaren 80: ik was leraar aardrijkskunde aan het Coriovallum College.
Op een gegeven moment komt Vincent van Engelen van de KRO naar de school met de vraag of wij met de leerlingen van de school het publiek konden zijn voor een live-concert, dat de KRO op donderavond uitzond.
Omdat ik iets van muziek wist (zanger van The Black Stars) werd ik contactpersoon.
Met Van Engelen regelde ik twee live-optredens in het Pancratiushoes met de band Holland (nooit meer iets van gehoord daarna) en een New-Yorkse band Blue Angel. Ikzelf zou met een aantal vrienden in de kleine zaal tussendoor spelen.
’s Middags ging ik met Blue Angel naar het Pancratius voor soundcheck en zo: een heerlijk stel enthousiastelingen met een te gekke, maffe zangeres, die op hoge hakken rondsprong. Daarbij verzwikte ze pijnlijk haar enkel, die door Dr. Logister toen nog behandeld is.
Het optreden was geweldig en bij de afterparty met ‘haar’ en ‘mijn’ muzikanten hebben we samen een duet gezongen, terwijl de enkel steeds pijnlijker werd : I’m gonna be strong van Gene Pitney.
Wie schetst mijn verbazing toen ik een paar jaar later een heerlijk liedje met een geweldige clip hoorde en zag met als zangeres diezelfde zangeres : Cyndi Lauper.
De plaat van Blue Angel is overigens onlangs als cd opnieuw uitgebracht met als track nr. 10 I’m gonna be strong (helaas niet als duet!).
Op internet is er ook van alles over die band Blue Angel terug te vinden.
Muzikaal blijf ik nog steeds bezig: de ‘roots’ daarvan liggen op de Molenberg met het Gregoriuskoor van Meester Souren. Via rock & roll van The Black Stars en dialectmuziek met Ivo Rosbeek en dus een schat aan verhalen….
Paul: Klasgenoot Broederschool en Bernardinuscollege, onafhankelijk van elkaar muziek maken in het Pancratiushuis, elkaar weer tegenkomen op de reunie van Bernardinus in 2013. Nu geniet ik van je luisterliedjes op cd en youtube. Woon helaas niet om de hoek om je live te horen.
Ha Paul,
Goed verhaal! In mijn herinnering werd het concert op school gebracht als onderdeel van de festiviteiten rond het jubileum van rector Zijlstra. Ik vermoed dat het was op 20 november 1980. Ik was bij het optreden en herinner me dat Cyndi voor een groot deel zittend op de vloer zong. Naar mijn idee werd het concert ook eerder afgebroken, omdat ze last had van haar enkel.
Groeten van Hans Dautzenberg
Ik vergeet nooit, als leerling van het Coriovallum College, die geweldige lessen van deze populaire leerkracht Paul van Loo, en ja, ook dat concert van Blue Angel staat in mijn geheugen gegrift alsof het gisteren was. Ik heb het concert naderhand opgenomen op cassette via de radio…en nog steeds zing ik geregeld ‘lipstick on your Color..’ We zijn nu ruim 40 jaar verder. Dankjewel Paul van Loo, onsterfelijk voor mij❤️
Ik heb ook nog heel wat voetstappen liggen in het Pancratiushoes. Kwam er vroeger wel eens om te dansen, maar dat mocht niet zo vaak van thuis. Ik heb er enkele jaren gewerkt, toen het pand inmiddels opleidingscentrum van het Abp was geworden. Heb het altijd een mooi pand gevonden. Wist niet dat het was afgebroken omdat ik sinds 1993 in Gelderland woon. Jammer van zo’n markant gebouw. Maar, zo als een voorganger al zei. Heerlen is een sloopstad. Heel veel mooie gebouwen zijn tegen de vlakte gegaan en wat ervoor in de plaats is gekomen, is nou ook niet echt erg mooi. Zonde. Als ik nog eens in Heerlen kom, gebeurt niet vaak meer, kijk je je ogen weer uit wat alweer is verdwenen.
Bij binnenkomst rechts lag de twistbar en hier verzorgde JOZ de muziek. JOZ was echter van Peter Finken en hij was ook de dj. De zondag dansavonden werden maandelijks georganiseerd door de “Ouwe Hap”; “Woodpeckers”; “Instuif” en Thysen zelf.
Bij binnenkomst rechts lag de twistbar en hier verzorgde JOZ de muziek. JOZ was echter van Peter Finken en hij was ook de dj. De zondag dansavonden werden maandelijks georganiseerd door de “Ouwe Hap”; “Woodpeckers”; “Instuif” en Thysen zelf. Om 16:30 uur zaten de eerste bezoekers al binnen terwijl de zaal pas om 18:00 uur openging. Het was vaak zo druk dat men buiten moest wachten en pas naar binnen kon nadat mensen waren vertrokken. Goede orkesten en vooral de twistbar droegen bij tot het succes.
Hallo, oude rockers van Heerlen,Wie kan zich aan de rockband RELAX herinneren? Een van hun eerste optreden was in het pancratiushoes,daar mocht Greetje (mooie meid) zangeres en de zus van de basgitarist Loek haar debuut maken.Wat een stem, zo mooi ik zal het nooit vergeten.!
Wieke
Ja, die zangeres was Greetje Leemhuis.
Ik herinner mij haar vooral van Schaesbergse band John Bassman, waarin twee muzikanten (Theo Wetzels en John Theunissen) speelden die later overstapten naar de welbekende band Pussycat.
Greetje had inderdaad een mooie stem.
Ik heb de LP van John Bassman nog in mijn platenkast staan.
(ik heb ooit nog een stukje van de tekst van een van de songs die erop stonden geschreven)
Die LP is inmiddels een prijzig collectors item geworden.
Ja, mooie herinneringen aan het Pancratiushuis. Heb er vaak onder het genot van een “sneeuwwitje”(wat waren wij nog braaf) geswingt en getwist tot de voetzolen uit mijn kousen helemaal weggesleten waren. Wat een mooit tijd was dat.jammer, maar dat komt nooit meer terug!
Met veel vreugde het verhaal over het Pancratiushuis gelezen. Ook ik heb daar carnaval gevierd in de 60-er jaren, maar ik heb daar ook op school gezeten. Het kleine zaaltje aan de rechterkant is een tijdje een dependance klas geweest van de Tarcisiusschool, met meester Piet Masthof. Leuke tijd…
ik zal piet masthof nooit vergeten ,, hij was de beste meester , in de tijd aan de nobelstraat was ik zijn leerling , ik heb hem opgezocht in de cafe op de markt toen ik op vacantie kwam van amerika waar ik nu woon hij was verast om mij te zien en dat ik hem niet vergeten was hij had tranen in zijn ogen , ik was de ondeugenste leerling , kan me goed herrinneren toen hij trouwde met een prachtige dame en ging op de grasboeker weg wonen , zal hem nooit vergetn hij noemde mij paulus de boskabouter . ik hoop hij leeft nog ..groeten vanuit san leon texas usa , paul horsten.
Beste Paul Horsten,
Je oude vriend Bobbie Steenaert las je bericht. Pietje Masthoff is een paar jaar geleden in de verpleegkliniek overleden. Ongeveer in dezelfde tijd overleed ook juffrouw Tempelman, die we op de tweede klas hadden. Ze is ouder dan 100 jaar geworden. Van het jaar 1950/1951 van de 1e klas van de Aloisiusschool aan de Laan van Hovell tot Westerflier hebben we al een paar keer een reünie gehad met bijna alle klasgenoten. Het Pancratiushuis is overigens, waar we les kregen van Piet, met de grond gelijk gemaakt. In de 2 lagere scholen en de ulo zit het vroegere AMF, wat nu AZL, algemeen ziekenfonds Limburg heet. Ik woon er trouwens weer naast, in het ouderlijk huis. Tot hoors.
Dag Paul.
Wat fijn voor je dat je zo’n fijne tijd hebt gehad met hem, ik heb uit mijn tijd op de H Hartschool heel andere herinneringen aan die alleraardigste hoofdmeester Piet Masthoff.
Hij had losse handjes, gaf je een pak slaag met een stuk hout waar de hele klas bij zat en liet het niet na om je bij elke gelegenheid die zich voordeed te kleineren.
Het mag duidelijk zijn, ik vond hem iets minder een “beste meester”.
Jef Kuipers
Ik heb zelf eens een keer moeten optreden in het Pancratiushuis. Ik moest pianospelen bij een uitvoering van de muziekschool. Er staat niet voor niets 2 keer ‘moet’ want wat was dát erg! Ik woonde in de Laan van Hövell tot Westerflier op nummer 5. Onze tuin grensde aan de speelplaats, was afgeschermd met een muur. Jarenlang heb ik genoten van de muziek die op zondag in het Pancratiushuis gedraaid werd en van het spel van de Swallows, al kan ik me niet herinneren of ze optraden of repeteerden. Die muziek konden wij namelijk horen. Ook repeteerde het maagdenkoor bij mooi weer voor de processie buiten. Prachtig vond ik dat: al die schitterende marialiederen verschillende keren achter elkaar.
Laat nou het stomme toeval willen dat ik in de gemeente Sittard naast een kleindochter van een toenmalige beheerder van het Pancratiushuis woon….
De Swallows: In de loop van de zondagochtend werd er gerepeteerd, ’s avonds werd er opgetreden.
Ik ben blij te lezen dat je ervan genoten hebt: met heel veel plezier heb ik enkele jaren in deze band van ongeveer 12 man saxofoon gespeeld. Het was eind jaren 50, ik was 14/15 jaar oud.
In hetzelfde gebouw repeteerde ook het Harmonieorkest van de Oranje Nassau mijnen. Hierin speelde ik klarinet.
Ik ben heel benieuwd of er nog andere mensen zijn die zich hiervan iets kunnen herinneren.
Natuurlijk kan ik mij dat nog herinneren. Bij de Swallows speelden ook de broers Roering op trompet.
En dat deden ze niet onverdienstelijk. Broer John gaf vaak een sublieme solo weg. Trouwens het gehele orkest was van grote kwaliteit.
Ja dat kan ik mij goed herinneren,ik ben een van de oprichters van The Swallows samen met HuubSavelsberg en LeoLindenlauf en ik zelf Jo Grzelska dit alles gebeurde in de Geleenstraat in Hotel La Post. Ik heb een geweldige tijd gehad in de jeugd big band en speelde ook in de Harmonie der oranje Nassau mijnen en wel contrabas en ook in de Swallows. Vele optredens mee gemaakt met de Band en ben daar ook trots op dat ik dit in mijn jeugd heb mogen mee maken en ook het Pancratius huis.
Geweldig dat mensen dit nog kunnen na vertellen.
Ik was op zoek naar informatie over the Swallows en kom op deze site uit. Wat leuk dat ik hier wat meer tegenkom. Mijn schoonvader, Ben van der Duin, heeft hier ook in gespeeld. Kan iemand mij vertellen of ergens nog meer informatie te vinden is? Foto’s bijvoorbeeld
Ik heb Joop Den Uyl en Hans Wiegel nog zien debatteren in het Pancratiushuis. Een vrouw achterin de zaal riep tegen Den Uyl: ‘Waar zijn die nieuwe banen nou, die je beloofde toen je de mijnen sloot?’
Pancratiushuis om nooit te vergeten!Triest dat het niet meer is zoals zoveel in Heerlen!Wat hebben we daar plezier gehad met vrienden en voetballers van VVH 16 en Heerlen Sport!Niet te vergeten de meisjes!Wat een tijd daar!Pe Kastrop als uitsmijter zelden nodig! De twistbar, de grote zaal en de smuzebar!Met Dre Reinders,Frans Lambrechts,Leo Vorage,Henk Quaden,Leo Wessels en nog zeker 15 man!Mijn vrouw die ik in Femina leerde kennen was er daarna ook bij!En andere vrouwen!Maar daarvoor had je altijd diverse meisjes waar we wat mee afgelachen hebben!Als je niet meer wilde of het werd te ernstig gingen we eerst ergens anders heen!Ik weet nog goed dat Frans Lambrechts en ik naar Femina gingen om niet naar de afspraak te hoeven!Kwamen we terug zaten ze nog op ons te wachten!We waren het vergeten zogenaamd!En zo ging dat vaak in die mooie tijd!Ik persoonlijk vond Pancratiushuis en Eussen het mooiste omdat Eussen in Spekholzerheide de tijd van de Beattles was toen we voor de eerste keer! uitgingen met May Hanssen,Pierre van der Lenden Etc.Daarna Pancratiushuis om nooit te vergeten!Femina kwam ik ook en laat me juist daar mijn vrouw tegenkomen!Iedereen die ik ken de groeten uit die prachtige tijd waar we ook uitgingen overal veel plezier gehad en veel afgelachen!
In 1960 was ik 16 jaar. Te jong nog voor het Pancratiushuis. Als ik tijdens het weekeinde al in bed lag hoorde ik vaker het geklikklak dat van de Nobelstraat kwam. Altijd met z’n tweeën, om in de nis links naast de ingang van de pancratiusulo een potje te vrijen en na een halfuurtje weer klikklakkend en soms ruziënd terug hoorde gaan. En de Swallows onder leiding van Hub Savelberg waar Jan Soomers gitarist en Harry Freyser drummers was. Maar die waren wel jonger.
Laat ik niet vergeten dat wij les kregen van Piet Masthoff in het Pancratiushuis. De Tarcisiusschool die pas gebouwd was, was al te klein. De ,,knappen koppen” de zg Bernardinusgangers bleven veilig op de Aarweg bij Pietje Crijns het hoofd. Die ze daar konden missen, de LTS- en Mulo-gangers, werden naar dependances rond de school geplaatst. Daar hoorde ook het Pancratiushuis bij. Wat er dus op de Aarweg gebeurde kregen wij erg weinig van mee. Dus was het Pancratiushuis overdag door de week een schoolklas en in het weekeinde voor muziek en dans. Dus vrijdagnamiddag de schoolbanken aan de kant en maandagmorgens weer terug op hun plaats.
De Swallows: ik was 14 toen ik er als jongste lid van de showband saxofoon speelde. Uiteindelijk waren het de paters van het Bernardinuscollege die vonden dat ik, toen ik 16 was, er te jong voor was.
Ik mis in al deze reacties (ik ben nu 82 jaar en Bob Steenaert is mijn jongste broer), nog een generatie eerder toen de R.K.Verkenners het Patronaat als Hoofdkwartier hadden. Al in 1938 werd ik als welp geïnstalleerd door Akela Gitsels (op de eerste verdieping vooraan bij de balustrade). Ik zat in het witte nest en we heten toen nog St.Paulusgroep met als aalmoezenier kapelaan Berix, die in 1945 in Bergen Belsen als verzetsstrijder om het leven kwam. Na de oorlog werd de Paulus groep dan ook tot Kapelaan Berix groep omgedoopt. Aanvankelijk gehuisvest in de Schelmentoren naast de Pancratiuskerk en ook nog even in Het Volkshuis aan de huidige Pancratiusstraat als Jong Nederland. In ons H.K. aan de Nobelstraat, waar ik de melktuiten van de melkfabriek naast ons nog hoor rammelen, werd ik eerst verkenner, later P.L. (Patrouilleleider) van de Sperwers. Onze patrouillehut van schaalhout was op het huidige toneel en een verdieping hoger als seniorverkenner. Op kamp in Herkenbosch sloopten we een neergestorte Engelse bommenwerper, waarvan ik nu nog meerdere cockpit bordjes heb. (Een boordmitrailleur, die ik helemaal had opgeknapt, kwam later de marechaussee ophalen!). Met Hans Anten ging ik in 1947 naar de Jamboree de la Paix in Moisson Frankrijk met de trein, bijna alles was toe nog op de bon. Ik heb er nog logboeken, foto’s en insignes van. Tenslotte als voortrekker hadden we een lokaal boven op zolder waar ik de legendarische Lena uit een boomstam hakte en ik op het naambord boven op de voorgevel “R.K.Verkenners” schilderde. Tenslotte hadden we in de oude melkfabriek naast ons hoofdkwartier een lokaal waar ik een aantal muurschilderingen maakte, o.a. kapelaan Berix en Mgr. Savelbergh, naar wie wij ons noemden.
Ik ging in 1951 in Nijmegen studeren, waar ik mijn verkennersloopbaan
continueerde als hopman, stuurman, schipper van het Nederlandse Jamboree zeeverkenners-contingent in Marathon-Griekenland, Gillwellian, assistent-
hoofdkwartierscommissaris training, Deputy-CampChief in Gillwellpark
Engeland en tenslotte beloond met de Gouden Jacobsstaf door Prins Bernhard.
Alles is in vele logboeken en foto’s vastgelegd, bij mij in te zien.
Dag Benno, ik ben pas 70, maar ook voor mij is het HK van de Berixgroep een speciale herinnering. Ik was als verkenner lid van de patrouille Houtduiven rond 1956. Wat voor belevenissen beschrijf je! Hoewel ik een Griekse moeder heb, is het mij niet gegund naar de Jamboree in Marathon te gaan. Wel ben ik 1964 geneeskunde gaan studeren in Nijmegen, afgemaakt in Amsterdam. Ben je degene die ook op LinkedIn is terug te vinden en zich bezig houdt met kunst?
Geweldig al die herinneringen met name rond het Pancratiushuis. Ik ben van voor de oorlog en kan mij de tijd van de recreatieve activiteiten voor de geallieerde troepen in het Pancratiushuis nog wel goed herinneren. Wij woonden in de Nobelstraat no. 63. In mijn geheugen staat nog steeds heel goed gegrift de val die ik maakte op de gladde vloer in dat huis.Regelmatig werd daar een witte poeder op de vloer gestrooid om deze zo glad mogelijk te maken.Swingen op Amerikaanse muziek ging dan veel beter. Met vele andere vrijwilligers verzorgde mijn vader alles rondom die dansavonden, vandaar mijn aanwezigheid daar als kleine knul.
Wat mij opvalt in de artikelen is dat niemand gewag maakt van het gebruik van het Pancratiushuis ,in het prille begin van de oorlog, door de verkenners/jong nederland. Er zijn toen van z.g. “schaalhout” hutten getimmerd.Ik weet dit omdat ik mijn vader daarbij mocht helpen.
Als mijn herinnering, gezien mijn leeftijd twijfel ik daar zelf soms aan, juist blijkt te zijn, is er wellicht iemand die nog weet wanneer ongeveer die houten verblijven van schaalhout (patrouille hutten) zijn verwijderd. Het antwoord zal mijn chronologische blik op het Pancratiushuis verder completeren.
Dank voor de moeite
Bent u geïnteresseerd in de rol van het patronaat, lees dan dit boek en de recensie:
https://www.bmgn-lchr.nl/index.php/bmgn/article/download/…/7054
“Film en het moderne leven in Limburg: het bioscoopwezen tussen commercie en katholieke cultuurpolitiek, 1909-1929″, door Thunnis van Oort; Maaslandse monografieën 70, Uitgeverij Verloren, Hilversum 2007 (ISBN 978 90 8704 019 2 (proefschrift Universiteit Utrecht): https://books.google.nl/books?isbn=9087040199
“Ingezonden stukken. Dansen in een R.K. Patronaatsgebouw:…Wij kunnen veel verdragen, maar zoo iets loopt toch de spuigaten uit” in het Limburgsch Dagblad van 15-9-1910.
“Niemand zal ontkennen, dat de toenemende aanwas dier vreemde werkkrachten een groot gevaar oplevert voor godsdienst en zeden. Dat hebben onze katholieke voormannen goed ingezien. Om in de meest noodzakelijke behoeften te voorzien is men bezig gelden te zamelen. Eerst wordt een patronaat gebouwd. Een doelmatig terrein is aangekocht”, was getekend A. Brewers, Pastoor-Deken, Heerlen (L), Juni 1910, in De Tijd van 18-6-1910.
“Het kapitaal van f. 17.000,- benoodigd voor den bouw van het te Heerlen (Limburg) te stichten patronaat, is in weinige dagen door giften en genomen aandelen grootendeels volteekend, zoodat de instelling eerlang tot stand zal komen” in het Rotterdamsch Nieuwsblad van 27-4-1910.
“Verbouwing van het St. Pancratiushuis…..Het is gebleken, dat dansliefhebbers er groot bezwaar tegen hebben, dat de grote zall en de kleine zaal van elkander gescheiden zijn door een muur….Men heeft besloten de hinderlijke muur nog vóór carnaval weg te breken…..Het St. Pancratiushuis heeft in de heer B. Thijssen een nieuwe gérant gekregen…Deze is van plan voortaan eenmaal of tweemaal per maand gelegenheid tot dansen te geven…De op handen zijnde verbouwing zal hem en zijn “clandizie” ongetwijfeld welkom zijn”, bericht in het Limburgsch Dagblad van 6-1-1956.
Kapelaan J.P.P. Nicolaye schuwde geen middel om het RK Onderwijs aan de man te brengen, zeg maar op te dringen. Hij ging heel erg ver, getuige het verslag “Priester en Openbare School” in het Algemeen Handelsblad van 21-2-1916.
Achter het Patronaat werden in 1915/16 twee RK Jongensscholen gebouwd onder architectuur van J. Seelen. Kapelaan Nicolaye was secretaris van de RK Schoolvereeniging (De Tijd van 26-8-1915).
“Vijf en twintig jaar Patronaat en Jeugdbeweging te Heerlen. Feest aan de Nobelstraat” in het Limburgsch Dagblad van 17-8-1935.
Bepaald griezelig was het fenomeen van de Jonge Wachters. “Mgr. Lemmens gehuldigd. Door een groot aantal Jonge Wachters” in de Tijd en de Limburger Koerier van 3-9-1934.
Op 8-5-1951 kreeg Deken H. Bemelmans, voorzitter RK Kerkbestuur St. Pancratius, vergunning voor het verbouwen van de oude melkcentrale tot verkennershome (www.reijckheyt.nl).
Het RK Patronaatsgebouw en het gebouw van de Melkcentrale aan de Lindenweg (later Nobelstraat 33) werden in 1952 samengevoegd tot het St. Pancratiushuis, onder architectuur van Andries Klaas Pieter Heemskerk, aannemer (1916), geb. Haarlem 6-9-1885, ovl. Heerlen 23-5-1960 (de aannemer was P. Hellebrekers).
“St. Pancratius-parochie te Heerlen nu goed onder dak. Fraaie toneelzaal, stemmige vergaderlokalen nu vast eigendom” in het Limburgsch Dagblad van 27-9-1952.
Architect F.P.J. Peutz (1896-1974) was in 1933, 1956 en 1959 betrokken bij verbouwingen van het Patronaat Het Pancratiushuis.
“F.P.J. Peutz 1896-1974: romantisch rationalist”, door Rosa Visser-Zaccagnini m.m.v. Harry Broekman; Rotterdam, Stichting Bonas 2013, blz. 201 en 214 (ISBN 978-90-76643-65-6).
Overigens herinner ik mij een verkiezingstoespraak van Joop Den Uyl in het Pancratiushuis. Tegelijkertijd werd er op de radio een interview met hem uitgezonden. Ik zat toen met zijn vrouw Liesbeth Den Uyl naar de autoradio te luisteren in de auto van mijn vader, die bij de ingang van het Pancratiushuis geparkeerd stond. Ik denk dat het in 1967 was (Limburgsch Dagblad van 26-1-1967: “Verkiezingskaravaan trok uit. Den Uyl vond debat thuiswedstrijd PvdA. Praatpost bij mijnuitgang”)
“Kerkbestuur Heerlen wordt half miljoen armer. Pancratiuscentrum financieel ten onder” in het Limburgsch Dagblad van 8-9-1983.
En wat is over die periode van ca. 80 jaar de sterkste kracht gebleken?
Zonder enige twijfel de drang naar vrijheid.
Maar vrijheid brengt echter niet het paradijs op aarde.
Vrijheid betekent dat mensen geen grenzen opgelegd krijgen, maar die zelf mogen trekken, in wisselwerking met andere mensen.
Vrijheid is helemaal niets waard zonder grenzen. Heb u grenzen lief, waar u ze ook trekt.
Hallo allemaal,
Er wordt hier vaak geschreven over de Swallows in het pancratiushoes. Ik ben op zoek naar informatie over de swallows omdat mijn vader (Ton Janssen) daarin drums en contrabas heeft gespeeld. Hij is helaas reeds tien jaar overleden en heel weinig hierover vertelt. Hopelijk heeft iemand wat informatie!
Vriendelijke groet Michel Janssen(bassist)
Hallo Michel, heb je inmiddels al meer info kunnen vinden?Mijn schoonvader, Ben van der Duin heeft ook in the Swallows gespeeld en mijn schoonmoeder heeft nog wel foto’s uit die tijd. Ik weet natuurlijk niet of jouw vader daar op staat. Ik zal ze eens inscannen en mocht je ze willen hebben moet je maar een seintje geven