75 jaar V.V. Passart

Het is 15 augustus 1937 als R.K.V.V. Passart word opgericht. Met twee elftallen trad men aan in de toenmalige Roomsch Katholieke Limburgsche Voetbalbond (RKLVB). Als eerste accommodatie – voor zover hier sprake van kon zijn – was er een weiland als speelveld op de hoek Demstraat/Akerstraat-Noord. Het tegenoverliggende café Toon diende als omkleedruimte.

De voetbalclub ontleent zijn naam aan de wijk Passart die in 1918 werd gebouwd. De wijk ontleend de naam weer aan het in de omgeving gelegen kasteel Passart-Nieuwenhagen.

Kasteel Passart-Nieuwenhagen
Het eertijds dubbel omgrachte complex, reeds vermeld in 1350 als Wickrader grootleen van Valkenburg, was toen in handen van Hendrik van Nieuwenhagen. Rond 1400 was het goed in bezit van de familie Huyn van Amstenrade. Vervolgens ging het over aan de Maastrichtse jonkers Passarts, die het vererfden aan de familie Van Strijthagen. Het complex bestaat uit een rechthoekig herenhuis en een hoeve in onregelmatige U-vorm. Het herenhuis, verhoogd opgetrokken van baksteen met zware, onregelmatige, grof bekapte hoekblokken en een plintafdekking van zandsteen, is gebouwd op de fundering van de middeleeuwse weertoren.
Aan het adellijk huis was het voorrecht verbonden van jacht en visvangst in de gehele schepenbank Heerlen. Aan het begin van de 18de eeuw was het goed ruim omgracht met ruime visvijvers. In het begin van de 19de eeuw kwam het in bezit van de familie De Marchant d’Ansembourg (van kasteel Amstenrade) die het in de 20ste eeuw weer verkocht.

Op de bijbehorende kasteelhoeve Passart-Nieuwenhagen is het ankerjaartal 1612 aangebracht, dat vermoedelijk voor een tweede keer werd gebruikt, want in 1679 is de hoeve grotendeels afgebrand (er was toen sprake van het ‘gebrande huis’). Het werd kort na de brand hersteld samen met de burcht, die vroeger twee imposante hoektorens had. Die torens werden ca. 1850 afgebroken. Eind jaren zeventig wilde men van de hoeve een caravan- en paardenstalling maken, maar dat is er gelukkig niet van gekomen. Zij is inmiddels gerestaureerd en bestemd voor beschermd wonen.

De mijnwerkers kolonie
In de volksmond werd de wijk ( en ook later de voetbalvereniging) kortweg “de Passart ”genoemd. Passart was een echte “mijnwerkers kolonie”. Een wijk voor de mijnwerker en zijn gezin. Anno nu heeft de wijk nog steeds haar eigen gezicht behouden.

De voetbalclub
Na de bevrijding in 1944 verhuisde men van het weiland op de hoek Demstraat/Akerstraat-Noord naar een weiland van boer Brands aan de Passartweg, maar na drie jaar koeienvlaaien en andere oneffenheden op elke speeldag verwijderen, verhuisde men weer naar de eerste weide . In deze periode werd de nog altijd voortdurende relatie gelegd met ’t Volkshuis aan de Dennestraat. Hier moesten de spelers zich omkleden, hier werd en onder het genot van een drankje nagekaart over de gewonnen of verloren wedstrijd. Tot de dag van vandaag is ’t Volkshuis ( beter bekend als “de Keet”) een verzamelpunt voor V.V.Passart.

Verhuizen
Vervolgens kwam de ene verhuizing na de andere, in totaal is V.V.Passart 12x van accommodatie verwisseld, saillant detail hierbij is dat de huidige accommodatie op de hoek Demstraat/Akerstraat-Noord Hoensbroek/Heerlen, nagenoeg op dezelfde plek ligt als waar de vereniging 75 jaar geleden haar eerste wedstrijd speelde. Toeval?

Een andere plaats waar gespeeld werd was o.a. een terrein aan de Eikenweg te Hoensbroek. Hier speelde men samen met de vereniging V.V. Demraven, een voetbalvereniging voor buitenlandse werknemers van de Staatsmijn Emma. Tot 1958 heeft men hier gespeeld (V.V. Demraven was inmiddels opgeheven). In dat jaar verhuisde de vereniging naar “de zandvlakte”: een terrein zonder gras naast de bruinkoolgroeve Carisborg. Ook nu weer diende “de Keet” als verzamelpunt, omkleedruimte en vooral evaluatielokaal, na de wedstrijden.

Ondanks alle verhuizingen bleef het voetbal en de eensgezindheid om het hoofd boven water te houden binnen de vereniging bestaan, en bleef V.V. Passart wat het altijd al geweest was: een voetbalvereniging van en voor de wijk. Opmerkelijk en noodzakelijk, want in deze jaren werd onmiskenbaar duidelijk dat door goede resultaten te behalen tegen gerenommeerde tegenstanders uit de buurt, er getalenteerde en goede voetballers bij V.V.Passart speelden, en juist deze verenigingen probeerden de spelers weg te kapen.

Gelukkig bleven de meeste spelers de vereniging trouw, en, men mag het zien als een beloning voor trouw en goed bestuurder schap, in 1964 kreeg de vereniging van de gemeente Heerlen een goed bespeelbaar voetbalveld toegewezen achter het huidige Tuindorp. Bovendien bouwde men voor de eerste keer in haar historie een eigen, houten accommodatie, met stromend koud en warm (!) water.
De vereniging had in deze tijd als een van de eerste verenigingen in de omgeving een trainer, en enkele jeugdelftallen. De Passart was dan ook een geliefde tegenstander, vooral op hun accommodatie natuurlijk, want de tegenstanders konden zich na de wedstrijd met warm water wassen.

Door een uitbraak, vier jaar later, van de naastgelegen slikvijver van de Staatsmijn Emma, werden het terrein en kleedlokaal vernield en bedolven onder een 2 meter dikke modderlaag. V.V.Passart moest wederom verhuizen. Voor twee jaar werd het Emmastadion aan de Passartweg de thuishaven, waarna in 1970 een geheel nieuwe accommodatie verrees achter het Tuindorp. Eerst met een houten kleedlokaal, en in 1974 met een stenen gebouw: kleedlokalen, kantine, ballenhok, douches en keuken. Elke vereniging in de omgeving wilde bij V.V.Passart op bezoek komen.

Anekdotes
Niet veel mensen zullen dit weten, of zeggen nog nooit van dit gehoord te hebben: in de jaren ’80 speelden alle elftallen wel eens tegen Troja uit Weustenrade. Telkens weer werden er pogingen ondernomen om de ruiten van de woningen in de nabijheid van  het veld van Troja lagen, te raken. Er werden zelfs consumpties als prijs ingezet bij een treffer, maar zover ik weet is het nooit iemand van V.V. Passart gelukt deze prijs te winnen. Waarom zo speciaal? Wel,  bijna elke deugniet die van voetballen houdt heeft weleens met voetballen een ruitje in getrapt. De deugnieten van V.V. Passart is het in Weustenrade NOOIT gelukt.

Komende dinsdag kijken wij naar de successen van V.V. Passart in deel 2 van 75 jaar V.V. Passart.