Wie was Johan Michiel Dautzenberg?

Op zaterdag 30 maart 2013 onthulde wethouder Barry Braeken, wethouder ruimte, wonen en cultuur van Heerlen een plaquette ter ere van dichter en schrijver Johan Michiel Dautzenberg (1808-1869). Dit vond plaats in de Dautzenbergstraat, de straat die vernoemd is naar de dichter en schrijver, vlakbij het Wilhelminaplein.

Joha Michiel Dautzenberg werd op 6 december 1808 te Heerlen geboren. Hij groeide er op, ging er naar school en heeft er ook een tijd lang gewerkt. Na een aantal omzwervingen, waarbij hij zijn werk steeds volgde, vestigde hij zich uiteindelijk in België.

Hij schreef vele boeken over allerlei onderwerpen. Maar hij is het bekendst gebleven als één van de dichters van de Vlaamse Beweging, zij het met een bescheiden oeuvre. En hij is niet vergeten. Regelmatig worden gedichten van hem opgenomen in latere bloemlezingen. Gerrit Komrij heeft in een van zijn edities van zijn bekende bloemlezing Dautzenberg met het maximaal aantal gedichten opgenomen.

Eén eigenschap kan niemand Johan Michiel Dautzenberg ontzeggen: de liefde voor zijn Limburgse geboortegrond, en vooral zijn geboortedorp. In vele gedichten figureert Heerlen – direct en indirect – als het idyllisch ijkpunt van zijn jeugd. Zijn heimwee naar Heerlen duurde zijn leven lang. Dautzenberg past in een reeks van schrijvers en dichters waar de gemeente Heerlen trots op is en aandacht aan wil besteden. Met de onthulling van de plaquette aan het Schelmenhofje voor Heerlens eredichter Leo Herberghs in 2009 is een begin gemaakt om het literaire erfgoed van Heerlen ook op deze wijze onder de aandacht van de mensen te brengen.

De plaquette is oorspronkelijk in 1908 geschonken door het Genootschap Limburg aan de gemeente Heerlen en hing op een ereplaats in het oude gemeentehuis. Toen het gemeentehuis in de dertiger jaren plaats moest maken voor het huidige stadhuis raakte de plaquette een tijd zoek. In de vijftiger jaren pleitte een comité voor herplaatsing van de plaquette en werd deze inderdaad teruggevonden.

In 1975 kreeg het een nieuwe, gepaste plaats in de Openbare Leeszaal en Bibliotheek van de gemeente, toen gevestigd in de Passage. Ook dit pand werd na een aantal jaren afgebroken en werd de plaat weer tot een depot veroordeeld, nu in het Stadsarchief. Vanaf nu is dus de plaquette weer door iedereen te bewonderen in de straat waar de gedenkplaat thuishoort: het oude deel van de Dautzenbergstraat.