Over Heerlense gebouwen wordt vaak geschreven. Zowel over oude als nieuwe. Van St.Pancratiuskerk tot Maankwartier. En ook vele anekdotes zijn opgetekend. Waar ik echter weinig over lees, dat is het muzikale verleden van Heerlen. Dat is namelijk interessanter dan men zou denken. Wat men tegenwoordig “netwerken” noemt, was er vroeger ook al. Enkel eenvoudiger en langzamer.
Jef Somers en Marius Monnikendam
Zo was er een vriendschap tussen de Heerlense musicus Jef Somers en Marius Monnikendam. Hierdoor werden nieuwe muziekstukken van Marius hier in Heerlen regelmatig uitgeprobeerd. Denk maar aan de “Missa Solemnissima” in de vijftiger jaren in de kerk van de Laanderstraat, waar Jef Somers dirigent was. Of de “Via Sacra” door het Collegium Musicum. Een Heerlens Kamerkoor, eveneens van Jef, dat niet meer bestaat. Of de toneelmuziek geschreven bij de moraliteit Elcerlijck, uitgevoerd door de Heerlense Oratorium Vereniging, ook o.l.v. Jef Somers. (deze uitvoeringen heb ik alle 3 in de kerk van Welten bijgewoond; niet voor het toneelstuk, maar voor de muziek!)
Jef Somers hield van de muziek van M. Monnikendam en Marius hield van Limburg. Hij was hier regelmatig, tot zijn laatste adem; op de terugweg van Wijnandsrade naar Den Haag kreeg hij op het station van Heerlen een fatale hartstilstand.
Jan Schouten en Flor Peeters
Een ander mooi voorbeeld van na-oorlogs netwerken is wel de levenslange vriendschap tussen Jan Schouten en de uit België afkomstige Flor Peeters. Hun liefde voor goede kerkmuziek en hun diepe geloof bracht hen op jonge leeftijd bij elkaar. Hun vriendschap bleef een leven lang duren. Zo kwam Fl.Peeters in de vijftiger jaren naar Welten om daar de inwijding van het nieuwe orgel met een orgelconcert te omlijsten. Ook werd bij die gelegenheid zijn Missa in honorem Sancti Josephi ten gehore gebracht. In de jaren daarna werden nog 3 missen en diverse motetten aan het repertoire van het kerkkoor van Welten toegevoegd. Bij het 40jarig dirigentenjubileum van Jan Schouten was Flor Peeters eregast tijdens het concert dat ter ere van de dirigent werd gegeven. Alle muziek tijdens het concert was van Fl. Peeters. Een fantastische belevenis! Hij bleef nog diverse jaren dirigent van Welten.
Jan Moreau
In Schandelen was schoolmeester Jan Moreau actief als dirigent van het kerkkoor. Hij stond bekend om zijn goede smaak inzake kerkmuziek. Werken van Caplet, Andriessen, Palestrina etc. waren in Schandelen geen uitzondering. Elke dag na school repetitie met de jongens van het koor. Idealisme van hoog niveau!
Een prachtige plek om als organist te komen werken. Zo ook voor Jan Seevens; Een markant organist/componist, die in dit stukje niet onvermeld mag blijven. Na het afsluiten van zijn conservatoriumopleiding kwam hij in Schandelen in een muzikaal paradijs terecht om daar het nog niet gerestaureerde Müller-orgel te bespelen. Diverse composities van zijn hand werden door het koor uitgevoerd. Ook meerdere organisten profiteerden van zijn compositorische kwaliteiten. Meerderen zullen zich zijn Missa in jubileo voor koor en strijkorkest herinneren. Ook de door hem georganiseerde orgelconcerten op het Müller-orgel zijn zeer geliefd geweest.
En zo zijn er talloze personen en gebeurtenissen die dreigen verloren te gaan als wij ze niet via deze mogelijkheid optekenen.
Wij zijn op zoek naar foto’s van bovenstaande muzici. Mocht u in het bezit zijn van fotomateriaal en dit wilt delen. Stuur dan een e-mail naar: info@heerlenvertelt.nl
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
– Als we aan Sjef Somers denken, dan moeten we beslist niet vergeten de uitvoeringen van de Matheus Passion van Johan Sebastian Bach. Onder zijn bezielende leiding werd telkenjare door de Heerlense Oratorium Vereniging in de Stadsschouwburg met medewerking van muzikanten van het LSO, een ontroerende muzikale prestatie geleverd. Zijn interpretatie van de Matheus Passion was verfrissend zonder de zwaarwichtige en brede gedragenheid van Mengelberg en in Limburg van Peter Schnitzler (Roermond). Ik kan me dat nog goed herinneren.
– Vermeldenswaard is zeker het Heerlens Mannenkoor St. Pancratius. Bekend om de technisch hoogstaande uitvoering van moderne muziek. En vergeet vooral niet de organist/dirigent van de Pancratiuskerk, Henri Heijdendahl.
Aan hetgeen Hans van Wersch schrijft wil ik nog toevoegen dat het jongenskoor St. Gregorius van de Molenberg ook een vaste waarde was bij de Matheus Passion o.l.v. Jef Somers. Ik maakte deel uit van dat koor (eind jaren ’50) dat in Herman Souren een bevlogen en kundige dirigent had. Ouok Herman en organist Jan Vromans hebben een flink steentje bijgedragen aan de muzikale geschiedenis van Heerlen. Mijn broer Jan en ikzelf zijn nog steeds muzikaal bevlogen en de kiem daarvoor werd gelegd in… juist: Heerlen! Treffend trouwens wat je schrijft over de verfrissende stijl van Jef Somers. Toevallig beluisterde ik enkele dagen geleden een opname uit 1939 van het Concertgebouworkest o.l.v. Mengelberg. Het openingschoraal van de MP, heel traag en gedragen maar toch ook indrukwekkend, voor die tijd!
Dag Lucien,
Wat ’n verrassing deze pagina over musici van weleer, en dan natuurlijk
op de eerste plaats mijn vader mét foto!
Hartelijke groet,
Cécile Schouten
Heel goed Hans, de Mattheuspassie onder leiding van Sjef Somers, met inderdaad het LSO en niet te vergeten landelijk bekende solisten! Hij was ook muziekleraar bij ons op het Claracollege en elk jaar had hij een muziekklas met leerlingen die de Mattheuspassie zong, met de Heerlense oratoriumvereniging in de schouwburg. Daar is mijn liefde voor Bach ontstaan. Ik vond ook zijn opvatting geweldig, niet het zware van Mengelberg maar zeker heel diepgaand.
Heel bekend was dat hij altijd speciaal aandacht aan ons (de leerlingen van Clara en Bernardinus) gaf tijdens de repetities. “Als die twee vingers omhoog gaan, dan zingen jullie”, riep hij dan. “De schouwburg kan instorten, de wereld kan vergaan, maar zolang die twee vingers in de lucht zijn, ZINGEN JULLIE DOOR!”
Overigens was na Henri Heijdendaal Harry Lückers organist in de Pancratiuskerk. Later werd hij ook onze stadsbeiaardier.
Wat leuk Susanne ! Ook ik heb een jaar als leerling van het Clara College de Mattheus gezongen in de schouwburg onder Jef Somers.
We oefende altijd in een zaal van café Oud Heerlen aan de Saroleastraat met een groepje jongens
Als zoon van Jan, broer van Cécile én pupil van Jan (in de wandeling destijds:
Sjeng) Moreau ontkom ik natuurlijk niet aan een bijdrage aan deze hopelijk
groeiende reeks herinneringen. Ik concludeer iets ouder te zijn dan mijn
voorgangers en daarmee gaan mijn herinneringen nog iets verder terug.
In 1952 zat ik als 10-jarige in de vierde klas van de Arnoldusschool, bij Meneer Moreau. (Hij had een enorme hekel aan “meester”) Toen werd al een groot jongenskoor samengesteld uit leden van Moreau’s koor in Schandelen én zangertjes uit het koor van de Laanderstraat, dat (ook) onder leiding stond van Somers. En inderdaad waren dat destijds fraaie Passionen, met name in de Dominicanerkerk in Maastricht én …. in het
Royaltheater in Heerlen.
De viool-solo in de aria “Erbarme dich” werd destijds fameus gespeeld door
Marcel Thijssen, begenadigd Luiks violist, voorganger van Koch.
Zover ik me herinner was Heydendael nimmer dirigent in de Pancratiuskerk,
maar wel leidde hij vele jaren het Mannenkoor St. Pancratius. Daarnaast was hij directeur van de Heerlense Muziekschool, waar ik vioolles kreeg van Annie Milder, en later van Cor Borawitz. Ja, dat waren mooie tijden!
In die Pancratiuskerk ontstond overigens ook het contact tussen Flor Peeters en mijn vader, die na een orgelconcert op Peeters toestapte …. hetgeen
tenslotte resulteerde in een jarenlange vriendschap. Ik bewaar zo’n 200
brieven die daarvan getuigen.
“In der Beschränkung zeigt sich der Meister”, daarom genoeg voor nu.
Ik zou nog lang door kunnen gaan! Ik groet u allen.
Marius Schouten – Rosmalen
Geachte Heer,
Op ” kerkmuziek in Parkstad ” is een nieuw artikel over Uw vader verschenen. Als het lukt wordt het ook op deze site geplaatst.
Met vriendelijke groet,
Lucien.
Geachte lezer,
Is er ook nog iets bekend van zangers als Paul van Loo in Heerlen.
Populaire artiesten uit heerlen tussen de jaren ’50 en ’70
met vriendelijke groet
Mas van Putten
Ja zeker. Ga eens kijken op Youtube. Paul van Loo is nog heel actief als troubadour. Hij treedt nog regelmatig op
http://www.paulvanloo.nl/Optredens.htm