Het delven van steenkool is zwaar werk en het brengt voor de mijnwerkers grote risico’s met zich mee, vooral door instortingen en mijngas. Daarnaast ondervonden de mijnwerkers overlast van de hoge temperatuur en de aanwezigheid van mijnwater.
Dit had veel en ernstige ongevallen tot gevolg. De eerste wet over toezicht van overheidswege kwam ten tijde van Napoleon tot stand, in 1810. Een corps van mijninspecteurs werd in het leven geroepen. Deze instantie was van 1894 tot 1985 in Heerlen gevestigd, onder de naam “Staatstoezicht op de Mijnen” (SODM).
Voor de uitoefening van hun taak daalden SODM-inspecteurs dagelijks af in de ondergrondse gangen om ter plaatse te controleren of de wettelijke voorschriften werden nageleefd en de vereiste veiligheidsmaatregelen getroffen waren. Dit was hard nodig omdat, zeker in de beginjaren, de veiligheid als bijzaak beschouwd werd. Het ging om de hoogte van de kolenproductie. De druk om te presteren had tot gevolg dat er relatief veel ongevallen gebeurden. In totaal kwamen hierdoor gedurende de driekwart eeuw mijnbouw in Nederland in totaal 1154 mijnwerkers om het leven.
Met de jaren trad er een kentering op en kreeg veiligheid ook van bedrijfswege steeds meer aandacht. Dankzij de afname van het aantal ongevallen verwierven de Limburgse mijnen in de zestiger jaren de faam te behoren tot de veiligste mijnen van Europa en de wereld, ondanks de hoge productiviteit.
De geschiedenis van SODM bevat veel leerzaams voor het heden, o.a. de waarde van het oude gezegde “vertrouwen is goed, controle is beter.”
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Hallo Martin.
Een goed verhaal,en vooral de foto’s zijn bijzonder mooi.
Foto 1. Hier draaide het allemaal om in de pijler,in de ouwe de zwartstiele en de kappen wegroven.
Foto 2. En aan de kolenkant de stiele en de kappen weer plaatsten.
Ik weet het nog als de dag van gisteren,en heb dit werk in de pijler ook jaren lang zelf gedaan.
Groetjes Huub.
Hallo Martin.
Aan de foto’s te zien zijn deze gemaakt in een pijler van ongeveer 1,5 meter hoogte.Het werken in zo een pijler was moordend voor de rug door de voorover gebukte houding.Je had maar weinig plaats rondom je om met de hamer met die lange steel om hard te kunnen slaan. En als je niet hard genoeg tegen het slot van de stempel sloeg,zodat deze meteen zakte dan was je de klos,de druk was dan van de stempel af,en dan sloeg je je het laplazerus. Door de constant gebukte houding was er de behoefte om even de rug te strekken en even rechtop te willen gaan staan,maar dat was niet mogelijk. Dat kon wel eens een paniek gevoel geven,maar je kon geen kant op.
Huub.
Leuk te lezen over over de faam van Staatstoezicht, mijn vader werkte 40 jaar op de Mijnen in Z. Limburg, waarvan meer dan 25 jaar op Staatstoezicht, waar hij ook nog een onderscheiding ontving als Ridder in de orde van Oranje Nassau…..
Het zou zeker ook een mooie geste van waardering zijn geweest als ook eens een mijnwerker die jarenlang in een pijler,oftewel het front had gewerkt ook eens de orde als ridder van Oranje Nassau had ontvangen.
Zeer zeker mbt de prestatiedruk en ongevallen die plaatsvonden waaronder deze mensen werkte.
Het staatstoezicht had weinig of geen waarde, De ondergrondse afdeling die zij gingen controleren was al dagen vooraf bekend. Die afdeling werd dan bedrijfsveilig gemaakt, en na beeindiging van de controle ging men op de oude voet verder en stond alleen de productie op de voorgrond.