Revolutionair op doorreis in Treebeek

Toen Henk Sneevliet in februari 1919 onderweg was naar de Oude Mijnstreek waren de autoriteiten op hun hoede. “Wat is hij van plan?”

• Door Martin van der Weerden

Henk Sneevliet kwam in 1883 in Rotterdam ter wereld in het gezin van een katholieke sigarenmaker. Er heerste armoede en ondervoeding. Henks oudere broer én zijn moeder overleden jong aan tuberculose. Deze omstandigheden drukten een stempel op het verdere leven van Henk dat in het teken stond van de strijd voor een beter leven van de arbeiders.

Henk werd al jong een spraakmakende persoonlijkheid in de vakbondswereld. Dat maakte hem niet geliefd bij zijn bazen. Het lukte hem in Nederland steeds moeilijker om brood op de plank te krijgen voor zijn jonge gezin. Hij hoopte een nieuwe start te kunnen maken in toenmalig Nederlands Indië. Maar ook daar nam hij het op voor de “verworpenen der aarde”.

Vanwege zijn grote populariteit onder opstandige inlanders werd hij gevreesd en in januari 1919 op de boot gezet, terug naar Nederland. De geheime dienst hield hem nauwlettend in de gaten. Toen hij op reis ging naar de Mijnstreek in Limburg was men bang dat hij daar naar Russisch voorbeeld onder mijnwerkers de revolutie zou gaan prediken.

Sneevliet wilde echter alleen zijn vader nog eens zien, die op zoek naar werk in Treebeek terecht gekomen was. Omdat men hem toch niet helemaal vertrouwde werd al zijn post geopend. Omdat Henk dat wist gebruikte hij codewoorden. Hij was van plan naar Moskou te gaan om samen te werken met Lenin en Trotski. Hij noemde als reisdoel echter Mekka. Paniek bij de geheime dienst: Sneevliet gaat de islamitische wereld opzetten tegen het kapitalisme.